Ichil le 13 mil 500 xoknáalo’ob yaan u ja’abil ichil 18 tak 25e’, u 7.8 por siientoile’ tu chíikbesaje’ yaan u sajbe’entsil u kíinsikubáaj, beey tu ya’alaj j siquiatra Arsenio Rosado, máax jo’obesik Instituto de Salud Mental tu lu’umil Yucatán.
Ti’ jump’éel xaak’al beeta’ab yéetel táankelemo’ob, ma’ili’ káajak le pak’be’en k’oja’anil tu péetlu’umil Yucatán, ila’abe’ chan nonoj le beyka’aj máak sajbe’entsil yanik u kíinsikubáaj, ts’o’okole’ le je’elo’ tu chíikbesaje’ mantats’ u tukultiko’ob ba’al ku beetik u yantal ich sajbe’entsil u kuxtalo’ob, le beetike’ yanchaj u túuxtalo’ob ti’ aj ts’ak tuukulo’ob.
También te puede interesar: Brigadas de salud mental van a comunidades de Yucatán para prevenir suicidios
“Jach tiich’il yanik ba’al” yéetel ba’ax yaan u yil yéetel u kíinsikubáaj máak, tumen u 90 por siientoil máaxo’ob tu chíikbesajo’ob le je’ela’ nup’a’an yéetel jump’éel wa ba’ax jela’an ichil u tuukulo’obi’, ts’o’okili’ u yáax óotik u kíinsikubáajo’ob wa ku loobilta’alob, tu ya’alaj j ts’akyaj Rosado úuchik u beetik u tse’ekil Salud mental: estereotipos y estigmatización, beeta’ab tumen Comisión de Derechos Humanos del Estado de Yucatán (Codhey) ikil táan u máan u winalil u toj óolal u tuukul wíinik.
Le beetik walkila’ ts’o’ok u káajal u beeta’al nu’ukesaj meyaj tu méek’tankaajilo’ob Tekax, Progreso, Jo’ yéetel Saki’, ti’al u séeb ila’al wa yaan máax sajbe’entsil yanik u kuxtal. Te’e nu’ukbesajo’ táaka’an juntúul sicólogo yéetel ka’atúul aj áantajo’ob, máaxo’ob ilik wa yaan máax yajil luba’an u yóol wa yajil chi’ichnak yanik.
Ichil ba’ax ts’o’ok u je’ets’el unaj u yantla ti’ máaxo’ob óol oka’an tu tuukul u kíinsikubáajo’obe’ ti’ yaan ka yanak ti’ Tarjeta Corta-Fuegos, jump’éel ju’un tu’ux ts’a’aban u k’aaba’ máax je’el u páajtal u t’a’anal kéen jach k’a’amak yéetel mantats’ yanaj jela’an tuukulo’ob.
Wa tumen ka k’uchuk u k’iinil u kíinsikubáaj wa máaxe’, ku ya’alik j ts’ak yaj, junmúuch’ máako’obe’ ku bin tak te’e kaaj tu’ux úuche’ ti’al u yáanta’al u láak’o’ob máax beetej, nu’ukbesaj ku taal tu paach, ts’o’okole’ k’a’anan tumen kéen yanak juntúul máax beetik ichil jump’éel baatsile’, ma’ xaan wa yaan uláak’ máax je’el u beetik xane’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
