Rosario Ruiz / Miguel Améndola
U mola’ayil Secretaría de Desarrollo Agrario, Territorial y Urbano (Sedatu) yéetel Fondo Nacional de Fomento al Turismo (Fonatur) ts’o’ok u túuxtiko’ob ts’íib ti’al u k’áatiko’ob ka éejenta’ak u beeta’al topograafiko xaak’alo’ob ichil u k’áaxil oteleero’ob yaan Riviera Maya. Wa tumen ka u ya’alob ma’alo’obe’, ma’ xan wa ka ma’anak ti’ob ti’al u beeta’al u bejil Tren Maya. Yóok’lale’, u yuumil mola’ayobe’ ku ya’aliko’obe’ le bajux táan u tukulta’al u ts’a’abal ti’ob yóok’lal le k’áaxo’obo’, jach ma’ k’ucha’an ti’ le beyka’aj unajo’.
Le miércoles máanika’, j ts’a’ab k’ajóoltbil jayp’éel ju’uno’ob túuxta’ab tumen Sedatu, tu’ux ku k’áata’al ti’ otelero’ob yaan te’e jáal ja’o’, ichil u xóot’il Playa del Carmen-Tulum, tu’ux ku k’áata’al ti’obe’ ka yanak u náats’alo’ob te’e mola’ayo’ “ti’al u káajsiko’ob tsikbal ti’al u ko’onol k’áax, tu’ux yaan u bejil 307.
Ti’ jump’éel ti’ le ju’un túuxta’abe’ ku k’áata’al ti’ u yuumil k’áax wa ti’ máax yaan u jo’olbesajile’, ka u ts’áaj u páajtalil le mola’ayo’ ti’al “u beeta’al xaak’alo’ob yéetel meyajo’ob tumen Fonatur, wa je’el máaxak ka u jets’ le mola’ayo’, ichil k’áax u ti’alintmaj” wa tumen beey ka k’uchuk k’a’abéetchajalo’.
También te puede interesar: Federación busca comprar predios a hoteleros de la Riviera Maya para el Tren Maya
Ichil le je’elo’oba’: u beeta’al topografiko meyaj, u ts’a’abal chíikulalo’ob, áarkeologiko xaak’al (tu’ux ka máanak xaak’al INAH), u yila’al bajux u tojol le k’áaxo’bo’, u xak’alta’al beyka’aj ba’alo’ob wa kúuchilo’ob yaani’, u beeta’al u xaak’al p’iisil bix kéen lúubuk meyaj te’elo’ (tumen Semarnat), yéetel je’el ba’axak xaak’al ka k’a’abéetchajak ti’al u je’ets’el wa no’oja’an wa ma’ u beeta’al Tren Maya te’elo’.
Yóok’lale’, k’áatchibta’ak Lilia González, máax beetik u tsikbalil k’áax ichil u yuumil yéetel u mola’ayilo’ob Tren Maya tu baantal Tulum-Bacalar, ka tu ya’alaje’, le ju’un túuxta’abo’, ch’éen ti’al u k’áata’al ka cha’abak u beeta’al xaak’al k’a’abéet, ti’al u je’ets’el, wa ma’, bix je’el u taal ti’ kaaj ka máanak u beel Tren te’elo’.
Unaj u k’a’ajsa’ale’, le 16 ti’ agosto máaniko’, mokt’anta’ab “Convenio de terminación anticipada del convenio de fecha 4 de junio del año 2003” ichil u jats meyajil SCT Quintana Roo yéetel Ayuntamiento de Solidaridad, tu’ux ku je’ets’ele’, ti’al u béeytal u beeta’al Tren Mayae’, k’a’abéet u ma’anal k’áax yaan ichil u noj bejil 307, ichil u jaatsil ku k’áatal Playa del Carmen.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
