Ti’ jump’éel u chan kaajil yaan tu xamanil Kaanpeche’, tu’ux mina’an mix seenyal ti’al u t’aan máak ti’ telefonóo mix Internete’, x kabnáalo’obe’ ku meyajtiko’ob u’uts nu’ukulo’ob ts’o’ok tak u túuxta’al ti’ u jejeláasil péetlu’umo’ob México yéetel tak Japón.
Tu kaajil Santa Cruz, tu méek’tankaajil Calkiníe’, ku meyajta’al xunáan kaab. Ba’ale’ yáax ba’al yanchaj u píitjo’oltik ko’olelo’obe’, leti’e’ tuukul jets’a’an ka’acho’ tu’ux ku tukulta’ale’ chéen xiib ku páajtal u meyajtik kaab, tumen wa ma’e’ le xunáan kaabo’obo’ ku náachtalo’ob.
“Ka’aj káaj k kaambale’, in yuume’ jach ku ts’íikil, ts’o’okole’ ku k’eyik in na’. Le beetik teen yéetel in kiike’ ku yantal k ta’akikbáaj. In yuume’ ku ya’alike’ wa ka k beet to’one’ yaan u sa’atal le úuchben meyaja’”, beey tu tsikbaltaj Adela, máax ku meyajtik kaab, ts’o’okole’ ku beetik 15 litros ichil jump’éel ja’ab. Jobono’ob tu’ux ku meyaje’ yaan kex 200 ja’abo’ob u yúuchbenil.
También te puede interesar: De Campeche para el mundo: la expansión digital de apicultores
Beyxan u tsikbalta’al tumen Belem yéetel Marielin Naal Ek, kiktsilo’ob síijo’ob tu kaajil Pucnachén, máaxo’ob yanchaj u tsáako’ob ti’ u yuumo’ob ka u p’áata’ak ti’ob le jobono’obo’, tu’ux ku beetiko’ob walkila’ kex 7 litros kaab ichil jump’éel ja’ab.
Leti’obe’ ku beetiko’ob yéetel kaabe’ shampoo, u kreemail wíinkilal yéetel jáabono’ob. Tuláakal le je’elo’ ku ko’onol tumen u múuch’kabil Honey Kaab, tu’ux táaka’an táankelemo’ob ku péektsiltiko’ob yéetel ku t’oxiko’ob ba’ax ku beeta’al yéetel le kaabo’.
Santiago Tucuch Cab yéetel Benhur Ortegón Caballero tu káajsajo’ob walkil wakp’éel ja’abo’ob paachile’, jump’éel múuch’kabil tu’ux ku kaxta’al ka yanak múul meyaj yéetel uláak’ kabnáalo’ob te’e baantao’, ti’al u nojba’alkúunsa’al kaab, ba’ale’ beyxan ti’al u bo’ota’al ba’ax ku beetiko’ob je’el bix unaje’.
Beey úuchik u k’uchulo’ob yiknal Naal Ek, Adela yéetel uláak’ kex 50 kabnáalo’ob. Ts’o’okole’ leti’obe’ ku koniko’ob ba’ax ku beeta’al ichil u reedes sosyalesil Honey Kaab.
Meta nu’ukbesajo’ob, je’el bix Facebook, Messenger, Instagram yéetel WhatsApp ku ts’áak u páajtalil ti’ máasewal kaajo’ob ka’aj utsil bo’ota’ak ba’ax ku meyajtiko’ob yéetel u náachkuns u koonolo’obi’.
Ba’ax ku ko’onole’, je’el bix iik beeta’an yéetel kaab yéetel uláak’ nu’ukulo’obe’ ku ko’onol tu Facebookil MELI KAAB Productos Gourmet de Miel yéetel tu Instagramil Honey Kaab.
Tak walkila’ Santiago yéetel Benhure’, táan u múul meyajo’ob kex yéetel 50 kúuchkabalo’ob, ba’ale’ ka’ansaj ku beetiko’obe’ ts’o’ok u k’ama’al kex tumen 700 u túul kabnáalo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
