de

del

Tinume’, u yóox kúuchil ichil u méek’tankaajilo’ob México, tu’ux ya’abchaj óotsil máak ichil 2010 yéetel 2020

Tinum, segundo lugar de los municipios del país con mayor incremento de pobreza entre 2010 y 2020
Foto: Rodrigo Díaz Guzmán

Tinum, Yucatáne’, ti’ j p’áat tu yóox kúuchil, ichil u méek’tankaajilo’ob le noj lu’uma’ tu’ux asab ya’abchaj óotsilil, ichil 2010 yéetel 2020; tu jo’oloj le lajun ja’abo’oba’ ya’anchaj yóok’ol 24.52 por siiento, beey úuchik u chíikpajal ichil u xaak’alil Una mirada a la pobreza municipal, beeta’ab tumen Instituto Mexicano para la Competitividad (IMCO).

Beyxan, Consejo Nacional de Evaluación de la Política de Desarrollo Social (Coneval) tu ya’alaj, ichil 2015 tak 2020e’, méek’tankaajo’ob chíikpajo’ob tumen ya’abchaj u póorsentajeil óotsil kajnáalo’obe’ leti’ le je’elo’oba’: Tulum, Quintana Roo; Atil, Sonora; Santa María Coyotepec, Oaxaca; Akil, Yucatán, ichil uláak’o’ob. 

Xaak’ale’ ku ya’alik xane’, u péetlu’umil Yucatáne’ ku chíikbesik yaan ba’alob ku binetik ti’al u no’ojan yantal u najo’ob ti’al utsil kuxtal.

Ichil xaak’al beeta’ab tumen IMCOe’, chíikpaj kaajo’ob tu’ux asab ya’abchaj óotslil. Ichilo’obe’ ti’ yaan Estado de México, Yucatán yéetel Oaxaca, tu’ux ka’anchaj ichil u 23 yéetel 53 por siientoil. 

 

Lee: Tinum, tercer municipio con más pauperización en México

 

IMCOe’ tu xak’altaj ba’ax chíikpaj ti’ le meyaj beeta’ab tumen Consejo Nacional de Evaluación de la Política de Desarrollo Social (Coneval), ichil tuláakal u noj lu’umil México. “U yojéelta’al ba’ax ku yúuchul ti’ lalaj méek’tankaajo’obe’ k’a’anan ti’al u na’ata’al ba’ax talamilo’ob ku máansik kaaj, tumen beyo’ yaan xan u páajtal u patjo’olta’al a’almajt’aano’ob ti’al u ts’aatáanta’al ba’al ti’al u yutsil kaaj”, a’alab tumen le mola’ayo’.

U méek’tankaajil San Juan Chico Chicomezúchil, Oaxaca leti’e’ tu’ux jach ya’abchaj óotsil máak, úuchik u ka’antal 52.95 por siiento, tu paache’ ti’ yaan Chicoloapan, Estados de México, tu’ux j náak 25.02 por siiento; tu yóox kúuchile’ ti’ yaan Tinum, Yucatán tu’ux ka’anchaj 24.52 por siientoil, yéetel yu ts’ook kúuchilo’obe’ ti’ yaan Chiautla yéetel Ixtapaluca, tu ka’ap’éelal Estados de México ichil 23.95 yéetel 23.48 por siiento. 

Ichil 2015 yéetel 2020, u póorsentajeil kaaj tu’ux asab ya’abchaj ba’al ti’ ti’al u yantal u meyajilo’ob toj óolale’ ya’abchaj yóok’ol u 90 por siientoil ichil u méek’tankaajilo’ob México.  

 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan