de

del

U Kúuchil Xook Solylunae’ tu t’oxaj maaya áanalte’ob tu noojolil u lu’umil Yucatán

SOLYLUNA distribuye libros en maya-español a comunidades de Yucatán
Foto: Sol y Luna A.C

Ts’o’ok u máan ukp’éel ja’ab káajal u t’o’oxol yéetel u péektsilta’al xook beyxan áanalte’ob tumen u múuch’kabil Solyluna; u meyaje’ ku beetik ich ka’ap’éel t’aan, káastelan yéetel maaya, ichil u kaajilo’ob u noojolil Yucatán, ti’al u kaxtik u mu’uk’ankúunsik maaya t’aan yéetel miatsil, ba’ale’ beyxan ti’al u xan u táakmuk’tik u ka’anal xook yéetel ts’íib ichil paalal yaan u ja’abil ichil óoxp’éel tak wakp’éel.

Beyxan, ichil meyaj ku beetike’, ti’ yaan u ts’áak kaambal xook, ti’al aj ka’ansajo’ob, u yuumil paalal, yéetel paalal, ikil táan meyaj u nu’ukbesajil U Kúuchil Xook Solyluna. Ichil ba’ax túun ku kaxtike’ ti’ yaan ma’ u ch’éenel u t’a’anal maaya, beyxan u yila’ale’ je’el u páajtal u yúuchul kaambal yéetel le t’aana’, tumen kéet yanik yéetel uláak’ t’aano’ob, je’el bix káastelan. 

 

También te puede interesar: SOLYLUNA distribuye libros en maya-español a comunidades de Yucatán

 

Te’e ja’aba’, ts’o’ok u k’u’ubul manaal ti’ mil 200 u p’éel u páaketesil áanalte’ob ichil u najilo’ob xook preescolar yaan tu méek’tankaajilo’ob Cantamayec, Cholul, Mayapán, Teabo, Chacsinkin, Ozkutzcab yéetel Maní. Ichil ba’ax t’oxa’abe’ ti’ yaan ka’ap’éel áanalte’ob ti’al xook, ka’ap’éel ti’al u yúuchul meyaj, boono’ob yéetel ch’ilib ts’íib.

María Joana Hijlkema yéetel Sasil Sánchez Chan, máax jo’olbesik u múuch’kabil Solyluna yéetel máax jo’olbesik nu’ukbesaje’, tsikbalnajo’ob yéetel La Jornada Maya ti’al u ya’aliko’ob bix u xíimbal le meyaja’.

Joana Hijlkema tu ya’alaje’ le meyajo’ káaj tu ja’abil 2013, yéetel u yáantajil W.K. Kellogg Foundation ich múul meyaj yéetel Universidad del Estado de Ohio, ti’al u kaxta’al u táakmuk’ta’al u kaambal paalal, tumen beyo’ yaan xan u páajtal u yutsil xíimbalo’ob tu paahcil k’iin. “To’one’ k meyaj yéetel xi’ipalalo’ob, beyxan x ch’úupalalo’ob ts’íibta’an u k’aaba’ob ti’ preescolar, áanalte’ob k t’oxike’ ts’íibta’an ich maaya yéetel káastelan”, tu ya’alaj.

Ichil nu’ukbesaj ku beetiko’obe’ yaan u jaatsilo’ob meyaj: u ts’a’abal áanalte’ob, u ts’a’abal kaambal xook ti’ paalal yéetel u na’tsilo’ob, u beeta’al u kúuchilo’ob áanalte’ob te’e najilo’ob xooko’, ichil uláak’ ba’alo’ob. U tuukulile’, leti’ u béeytal u kanik máak bix je’el u páajtal u yáantik u paalal kaambal, ti’al u káajal u kanik bix unaj u yúuchul xook yéetel bix le woojo’obo’. 

Ba’ale’, úuchik u taal Covid-19e’, yanchaj u k’as je’elsa’al tuláakal le meyajo’ob suuka’an ka’ach u yúuchul te’e najilo’ob xooko’; le beetik yanchaj u k’éexel jayp’éel ba’alob. Yóok’lale’, beetchaj mejen áanalte’ob ti’al u biinsik paalal tu yotoch, ti’al beyo’ u beetik wa ma’ táan u páajtal u bin te’e najil xooko’. U tuukulile’, ma’ u seen p’áatalo’ob paachil, tumen ya’abach ti’ leti’obe’ ma’ táan u páajtal u ch’a’ako’ob xook ti’ Internet.

María Joana tu ya’alaje’, ts’o’ok u yilik te’e najilo’ob xooko’ mina’an tuláakal le nu’ukulo’ob k’a’abéet ti’al u yúuchul kaambal je’ex unajo’. Beey túuno’, Sasil Sáncheze’ tu tsikbaltaje’, ti’ ya’abach kaaje’ óoli’ chéen káastelan ku t’a’anal yéetel ku ye’esa’al, ba’ale’ táan u kaxta’al u yúuchul kaambal ich maayat’aan.  

Yaan xan ka’anjsajo’ob tsikbaltike’, kex ka u meyajto’ob maaya te’e preescolaro’obo’, kéen yanak u máan paalal primariae’ ku láaj k’éexel ba’alich káastelan, le beetik kaambal káajsa’ane’, ku xóot’ol yéetel tu paache’ ku ch’éenel u t’a’anal le t’aano’. “To’one’ k k’áat ka chíikpajak maayat’aan ichil kaambal, xook yéetel ka na’atake’ láayli’ ku yutstal u yúuchul kaambal ich maayat’aan”. tu ya’alaj Sánchez Chan.

Kex ti’ kaambal yaan jun jaats jóoksa’al ti’al maayaobe’, ya’abach juntéenake’ aj ka’ansajo’obe’ ma’ táan u t’aniko’ob máasewal t’aan, wa ma’ táan u chúukpajal ba’ax k’a’abéet ti’al u ka’ansajo’ob.

Ti’al u enero ti’ le ja’ab ku talaa’ yaan u ka’a t’o’oxol áanalte’ob, ti’al u chúukpajal u k’a’amal nu’ukbesaj te’e kaajo’obo’. Wa taak u yojéeltik máak uláak’ ba’alo’obe’ ku páajtal u xak’alta’al u kúuchil: www.facebook.com/SOLYLUNAOficial.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan