de

del

Sedosóo chab

U jach menejil ichil u ch’i’ibalil
Foto: Randall Jiménez

Ba’alche’, ts’a’aban u síientifiko k’aaba’ beey Cyclopes dorsalise’, leti’ u asab mejenil ichil u ch’i’ibal chab, ts’o’okole’ kaja’an tu k’ab che’ob, beey úuchik u ya’alik Jerónimo Avilés Olguín, éespeleologóo páaleontologóo jach kaambanaja’an ti’ le ba’alche’oba’. 

Le ba’alche’a’ chéen ichil 35 tak 44 séentimetróos u nojochta yéetel ku aaltal ichil 175 tak 255 graamóos. U yíich’ake’ nuuktak yéetel mina’an u koj, ba’ale’ u tso’otsele’ ch’éeltak. Suuka’an u jaantik u yik’el mejen ba’alob, u ya’abile’ síinik. Nojoch sajbe’entsil yaan ti’al u kuxtal le ba’alche’a’ leti’ u máan chukbil tumen ti’al u yalak’ta’al. Suuka’an u péeko’ob dée áak’ab.

 

También te puede interesar: Hormiguero sedoso, el más pequeño de su especie

 

Jerónimo Avilés tu k’a’ajsaje’, ichil u yáaktúunilo’ob Quintana Rooe’ ila’an u jach táaj nuuktakil chab ts’o’ok u ch’éejelo’ob, yaan u yúuchbenil kex 10 mil ja’abo’ob. Te’e péetlu’umilo’, ti’ le ts’ook ja’abo’oba’ kaxta’an ka’ap’éel túumben jeeneróo yeetel óoxp’éel u jejeláasil. 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan