Tu yáak’abil le jueves máaniko’ yanchaj jump’éel x wo’okinil yéetel u éejidatarioilo’ob Laguna Grande, le beetik je’el tak u ta’akal u poolo’ob, tumen tu k’ato’ob u beel u éejidatarioilo’ob 5 de Febrero, yéetel ka’atúul u aj meyajilo’ob Guardia Nacional (GN), le beetik le lunes máanika’, yanchaj kex 80 u kajnáalilo’ob 5 ti’ Febrero bino’ob tu táan Palacio Ejecutivo, ti’al u k’áatiko’ob ka ch’a’anukta’ak si’ipil tumen u to’ok u jáalk’abil wíinik, yéetel tumen loobilta’ab yóok’ol kaab tumen u máakilo’ob Laguna.
Efraín Cu, máax beetik u j komisil éejido, yéetel u yéet meyajo’obe’, láak’inta’abo’ob tumen kaajalo’ob ka’achij, ba’ale’ k’ata’ab u beelo’ob tu tojil Laguna Grande, tu yáak’abil le jueves máaniko’, tu’ux ma’ach xan ka’atúul u máakilo’ob GN; j komkise’ ku ya’alike’, unaj ka’ach u ts’a’abal u kuuch máaxo’ob ma’ach ikil u máan u k’askúuntiko’ob k’áax, ba’ale’ ma’ beetchaji’.
También te puede interesar: Ejidatarios de 5 de Febrero reclaman ayuda contra personas de Laguna Grande
“Tu jeele’, yaan u ts’a’abal áantaj ti’ob yéetel yaan u yoksa’al u k’aaba’ob ti’ nu’ukbesajo’ob, ka’alikil to’on úuch káajak k kaxt áantaj ti’al k kaláantik k k’áaxe’, ma’ áantaako’oni’, kúulpach ba’ax ku beetiko’ob, tumen ba’ax ku jets’iko’obe’ ma’ nu’uk k ti’ali’, ikil u k’áatiko’ob ba’ax mina’an to’on, je’el bix u fáakturasil che’ kek biinsik ti’al u beeta’al u máabenilo’ob kaab, wa le ba’ax k konik ti’ Xbacab, ts’o’okole’ ku yoksa’al saajkil to’on wa ku k’a’alal k beel”, tu ya’alaj.
Te’e Palacioo’ cha’ab u yokol yéetel uláak’ jo’otúul máak; táakpaj xan máax ti’ k’ube’enta’an u kananil kaaj yéetel u séekretarioil, ka’alikil u yalabil máaxo’ob bine’ yanchaj u páa’tajo’ob táankab, ka’alikil u k’áatiko’ob ka ts’aatáanta’ak ba’ax ku yúuchul, yéetel ka u’uyako’ob tumen x jala’ach Layda Sansores San Román, tumen talamil yaan yéetel u éejidoil Laguna Grande, óoli’ ts’o’ok jun k’aal ja’abo’ob káajak.
“Ts’o’ok k beetik tak pool yóok’ol máako’ob k ojel ku beetiko’ob ba’alo’ob ichil k k’áaxo’ob, ba’ale’ ma’ táan u yu’ubal”, káaj u yawta’al tumen kajnáalo’ob; te’e súutuk xano’ yuum Mateoe’ tu tsikbaltaj leti’e’ táakpaja’an ichil u meyajil j komis, ts’o’okole’ u beetmaj tak pool tu táan Procuraduría Federal de Protección al Ambiente (Profepa) yéetel Secretaría del Medio Ambiente y Recursos Naturales (Semarnat), ba’ale’ ma’ ts’aatáanta’ak mix ba’ali’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
