de

del

Foto: Astrid Sánchez

Ichnaj yano’ob Marcos yéetel Gabriela, tu yotocho’ob p’aatal Ciudad Caucel, ti’ u noj kaajil Jo’, kéen jo’op’ok u tsikbalo’ob ich maayat’aan tu kúuchul Facebook, ti’al u ye’esiko’ob yéetel u mu’uk’ankúunsiko’ob maayat’aan; u ti’alo’obe’ u yáax t’aanilo’obi’. 

Leti’ob patjo’olt u nu’ukbesjail Chóoltej; lalaj 15 k’iino’obe’ ku máansa’al tu kúuchil Facebook Miatsil Kuxtal Centro Cultural. Te’e súutuko’, Marcos Pech yéetel Gabriela Loolbeje’ ku tsikbaltiko’ob ich maaya ba’alo’ob suuka’an u yu’ubal tumen kaaj.

Beey podcast úuchik u káajal. Ku táabsiko’ob ts’o’okole’ ku na’aksiko’ob Spotify ka’achij. Ba’ale’, ka tu yilajo’ob bix úuchik u k’a’amale’, tu jets’ajo’ob u beetiko’ob en vivo ti’ Facebook. 

 

También te puede interesar: Con tablet y celulares preservan la lengua materna en redes sociales

 

Beey túuno’, yéetel jump’éel tablet, jump’éel u chan ook yéetel u séelularo’obe’, Marcos yéetel Gabrielae’ ku tsikbalo'ob ti’al máaxo’ob t’u’ulpachtiko’ob. Walkila’, ts’o’ok u tsikbaltiko’ob bix u ts’íikita’alo’ob ka’ach tumen u na’, na’ato’ob, k’ak’alt’aano’ob, tsikbalo’ob ku ts’áak saajkil, ichil uláak’ ba’alo’ob. 

Leti’obe’, síijo’ob tu kaajil Xaya, Yucatán. U tuukulo’obe’, ka béeyak u cha’antalo’ob tumen jaytúul ti’ le maanal 770 mil máaxo’ob t’anik maaya tu lu’umil México.  

Tu ka’atúulalo’obe’ tu yaj óoltajo’ob u bin u ch’éejel le jaytúul máaxo’ob t’anik maaya. Le beetik k’a’anan u ka’ansa’al ti’ paalal ku bin u líik’il, kex ba’al ti’ ka yanak u k’a’abéetkunsa’al túumben nu’ukulo’ob.

“Ma’ táan u páajtal u ya’alik máak ba’ax ku yu’ubik wa ma’ u yojel le t’aano’. Walkila’, wa yaan juntúul nojoch ko’olel chéen maaya ku t’anike’, ba’ale’ u yáabile’ chéen káastelan u yojele’, ma’ tun páajtal u ya’aliko’ob “ko’oten ka in méek’ech”, “in yaabilmech”, ku jach chi’ichnaktal máak”, tu yaj óoltaj Gabriela. 

Kex chéen tu yotoch ku beetiko’obe’, Marcos yéetel Loolbeje’ ku yaayantiko’ob ka yanak tu paachil k’iine’, jump’éel kabináa ti’al u béeytal u k’amiko’ob u jeel máako’ob te’e tsikbalo’, ti’al u páajtal u ye’esiko’ob ti’ ya’abach máak ba’ax ku ya’aliko’ob, tumen beyo’, ku mu’uk’ankúunsiko’ob le maayat’aano’.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan