“Táan u binetik u sáasil a’alal ba’ax ku yúuchul, beyxan ka luk’uk ti’ ktuukule’ k’oja’an le ku tsa’ayalo’, wa chéen u si’ipil yuum K’uj, tumen ya’abach máake’ beey u tukliko’, ba’ale’ ma’ beyi’. U jaajile’, ts’o’ok k-ilik yaan u talamil le kuxtal beyo’, ba’ale’ ku péeksik k-óol ti’al k-ilik u xíimbalo’ob yéetel ti’al u yutsil táakbesa’alob ich kaaj, tumen tu’ubsano’ob”, tu ya’alaj xpéedagogáa Susana Ramírez Reyes, máax jo’olbesik u múuch’kabil Pro Down.
Ts’o’ok maanal 32 ja’abo’ob káajak u meyaj Pro Down tu kaajil Cancún, u ts’áamaj u kúuchil Centro de Terapia Educativa ti’al máaxo’ob kuxa’anob yéetel síndrome de Down, tu’ux ku yáanta’alob ti’al u mu’uk’ankúunsik ba’ax u yojel wa je’el u kanik u beeto’ob. Beey túuno’, ts’o’ok jo’op’éel ja’ab máanak u jo’olbesa’al múuch’kabil tumen Susana Ramírez; walkila’ ku meyajo’ob yéetel 22 paalal.
Walkil jo’op’éel ja’abo’obe’, náak 40 paalal ku bini’, ba’ale’ úuchik u taal pak’be’en k’oja’ane’, chéen 22 p’áatij. Te’e túuno’ ku yáanta’alo’ob lunes tak viernes, 8:30 ja’atskab k’iin tak láas 3 tu taal u chíinil k’iin.
También te puede interesar: ''A las familias les hace falta confiar y creer que su hijo o hija podrá lograrlo'': Pro Down
Tumen pak’be’en k’oja’an sajbe’entsil u ti’alo’obe’, óota’ab kaxtbil ka yanak meyaj ti’ Internet, ba’ale’ ma’ béeychaji’, le beetike’ je’ek’abta’ab kúuchil ti’al máax u k’áat bini’; lelo’ béeychaji ba’ale’ ma’ seen ya’abo’obi’.
Múuch’kabile’ ku páajtal u meyaj tumen u yuumil máaxo’ob ku biinsalo’obe’ ku bo’olob. Uláak’ u jaatsil taak’ine’ ku ts’a’abal tumen mola’ayob, kaaj wa kéen beeta’ab wa ba’ax cha’anil ti’al u mu’uch’ul taak’in.
Ichil ja’abo’ob ts’o’ok u meyaj yéetel paalal yaan síndrome de Downe’, Ramírez Reyese’ ts’o’ok u yilike’ u ya’abile’ ku jach píit máan u kaláanta’alob, ts’o’okole’ kex ts’o’ok u chan yantal u na’ato’obe’, yaan taatatsilo’obe’ ma’ táan u cha’ak u meyajo’ob, wa u táakpajalo’ob ich kaaj, tumen jach ma’ tu yokol tu poolo’ob wa je’el u béeytalo’obi’”.
“Unaj u yokol tu poolo’ob, u na’atiko’ob paalale’ yaan u ch’a’ak bej u kuxtal, tumen u jela’anil yéetel uláak’ máako’obe’, máax kuxa’an yéetel síndrome de Downe’ ku asab chíikbesiko’ob yaabilaj, ba’ale’ to’one’ óol talam k-e’esik”, tu ya’alaj.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
