Xíimbalil líik’saj t’aane’ láak’inta’ab tumen u paaxil báatukaada; ti’ jk’áato’ob tu chowakil u noj bejil Quinta Avenida tu méek’tankaajil Playa del Carmen ti’al u ye’esa’al mina’an ki’imak óolal ikil yaan u k’áata’al Tren Maya te’e kaajo’. Máaxo’ob táakpaje’, ti’ tu much’ajubáajo’ob yóok’ol u noj bejil CTM yéetel Quinta avenida ka tu chukaj láas 6 taal u chíinil k’iin, tu’ux xoka’ab tak jump’éel ts’íib ti’al u tso’olol ba’axten tu much’ajubáajo’ob te’elo’.
“Láayli’ to’one le máax ku taal te’e lu’uma’, ti’al kkaxtik k-ajal sáansamal tu k’áak’nabil Caribe, yéetel u k’aay ch’íich’, yéetel u juum k’áax, tumen ts’o’ok u jóok’ol kmoots, yéetel jach uts t-ich Quintana Roo, u ts’ono’oto’ob yéetel u yáaktuno’ob, ma’ táan kba’ateli’, to’one’ kajnáalo’on”, a’alab tumen juntúul ti’ le máax táakpajo’.
Tu ye’esaj chi’ichnako’ob tumen le noj meyaj ku beeta’alo’, je’el u k’askúuntik k’áax tu’ux ku yantal u ya’abil le no’ojan iik’ ti’al u kuxtal yóok’ol kaab, tu paach Amazonas. Le beetike’ ich maaya k’áaxe’ kaja’an u jejeláasil ba’alche’ob yéetel xíiwo’ob.
También te puede interesar: Marchan playenses contra el Tren Maya
Nojoch máako’ob, táankelemo’ob yéetel paalale’ jach ila’abo’ob tumen ajxíinximbal máako’ob yano’ob ti’ le jejeláas kúuchilo’ob koonol, ka’alikil u yawta’al: “le Treno’ ma maayai’, míilitar”, “tene’ in k’áat ka kuxlak k’áax”, yéetel “ja’e’ asab no’ojan ba’al tak ti’ taak’in”. Tu ya’alajo’obe’ chi’ichnako’ob tumen táan seen ch’a’akal che’ yéetel tu k’áatajo’ob ti’ u jala’achil u lu’umil Méxicoe’, ka u ka’ap’éel tukult bej jetsa’an tak walkila’, tumen jach ti’ ku máan yóok’ol jayp’éel u beel ja’ yaan te’e yáanal lu’umo’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
