Ka’aj ook u ch’akbil che’ tu k’áaxil Pejelagarto, tu méek’tankaajil Candelariae’, walkil ka’ap’éel ja’abo’ob paachil, tumen jump’éel mola’ay meyajtik che’obe’, éejenta’ab tumen éejidatario’ob te’elo’, ba’ale’ tak bjela’e’ ma’ jeel pa’ak’ak mix junkúul che’i’, kex je’ets’ unaj u beeta’al, beey úuchik u ya’alik jpat a’almajt’aan Rigoberto Figueroa Ortiz.
Ma’ úuch ku je’ets’el tumen máax jo’olbesik Secretaría del Medio Ambiente y Recursos Naturales (Semarnat), César Uriel Romero Herrera, tu méek’tankaajil Hopelchén yéetel Candelaria yaan u asab nojoch talamilo’ob ikil u seen ch’a’akal che’i’. Ba’ale’, tu yóok’lale’, Figueroa Ortíze’ tu ya’alaj xane’ ya’abach che’ ku ch’a’akal chéen beyo’, ts’o’okole’ kex ts’a’aban u páajtalil u beeta’al tumen Secretaríao’, mola’ay bo’olnaj ti’al u yokol meyaje’, ku béeytal u jóok’sik le beyka’aj u k’áate’.
Tu ya’alaj xane’, tu k’iinil táan u je’ets’el ba’ax kun úuchule’, yanchaj jaytúul éejidatarios ma’ tu éejentajo’ob ba’ax ku k’áata’al tumen le mola’ayo’, ts’o’okole’ yaan uláak’ u jaatsilo’ob mola’ay tu kaajil Escárcega yéetel uláak’ méek’tankaajo’ob.
También te puede interesar: Confirman deforestación de reserva Pejelagarto en Candelaria
Kex tumen ma’ ya’ab le máaxo’ob ma’ tu éejentajo’obi’, u ya’abil éejdatariose’ tu jets’ajo’ob ti’ áasambleae’ ma’alob ka okok meyaj le mola’ayo’, ti’al u jóok’sik che’obi’; tu jets’ajo’ob ma’alob ka yéeya’ak yéetel ka lúubsa’ak jayp’éel u jejeláasil táankelem yéetel ch’ija’an che’ob ti’al u béeytal u jóok’sa’al jejeláas nu’ukulo’ob ti’. Ichil le che’ob ku ch’a’abalo’, ti’ yaan seedróo, kanak che’, ichil uláak’o’ob ma’ bin k’aja’an ti’ u k’aaba’obi’.
Ba’ale’ leti’e’ ku ya’alik u jach talamil ba’ax ku yúuchule’, ti’ yaan tumen te’e k’áax tu’ux yano’obo’, yaan xan u jejeláasil ba’alche’ob ku p’áatalo’ob ich sajbe’entsil tumen ku k’askúunta’al u yotocho’ob, yéetel ku sajakkúunsa’alob tumen ku yokol máakinariai’.
“Te’e k’inako’obe’, táan xan in beetik in jpat a’almajt’aan, le beetik t’aanaj tu yóok’lal ichil U Congresoil Kaanpech; beyxan tin beetaj páayt’aan ti’al u séeb ts’aatáanta’al ba’ale’ ma’ chíimpolta’ak mokt’aan beeta’an te’e baantao’, ti’al u ka’a pa’ak’al che’obi’, ts’o’okole’ éejidatari’obe’ ma’ xan u ts’áajo’ob ti’ le mola’ay ka u beeto’”, tu ts’ook a’alaj.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
