U múuch’kabil Asociación Mexicana de Hoteles de Yucatán (AMHY) tu ts’áaj k’ajóoltbile’, tu winalil febrero ti’ le ja’ab 2022a’, u noj kaajil Jo’e’ p’áat paachil ti’ le beyka’aj máak ku k’amik ti’al u wu’ulabkúuns; máan táanil u kaajil Saki’, úuchik u k’amik 66.35 por siientoil, paach ti’e’ ti’ yaan Izamal tu’ux yanchaj 54.33, yéetel kéen ts’o’okoke’ Jo’, tu’ux yanchaj 47, beyxan xíimbalta’ab jáal ja’ tu’ux náak 36.51 por siiento yéetel Chichén Itzáe’ 34.21 por siiento.
Beey túuno’, ichil xaak’alo’ob beeta’ab tumen AMHY, tu’ux xak’alta’ab ba’ax chíikpaj ti’ 61 u p’éel kúuchilo’ob tu’ux ku wulabkúunsa’al máak, wa otelo’ob, táakbesa’an ichil múuch’kabil tu kaajil Jo’e’, ila’ab tu winalil febreroe’ náak yóok’ol 48 por sientoil u promedyoil. Le je’ela’ u k’áat u ya’ale’ k’a’abéetkunsa’ab 4 mil 287 u p’éel u kuaartosil otelo’ob.
Máax jo’olbesik múuch’kabil Juan José Martín Pacheco, tu ya’alaje’, láayli’ te’e winalo’, ba’ale’ ti’ u ja’abil 2021e’, chée 24.45 por siientoil k’a’abéetkunsa’ab, le beetike’, beey ts’o’ok u káajal u k’éexel ba’al úuchik u ch’a’ajolta’al meyajo’ob tu paach pak’be’en k’oja’ane’, táan u yila’ale’ ma’alob kun taal u k’iinilo’ob je’elil ti’al le meyajo’.
También te puede interesar: Valladolid supera a Mérida en ocupación hotelera
“Yóok’lal bix ts’o’ok u je’ets’el unaj u kaláantikubáaj kaaj ti’ le k’oja’anilo’, yéetel tumen ts’o’ok u yantal le báakuano’, yaan u páajtal u yila’al u kóojol uláak’ ya’abach máak tu k’iinilo’ob Semana Santa y Pascua ti’ u jejeláas kaajilo’ob Yucatán, u ya’abile’ jáal ja’ob yéetel kóolonial kaajo’ob”.
Beyxan, tu tsikbaltaje’, tu ts’ook ja’abil ma’ili’ yanak pak’be’en k’oja’ane’, leti’e’ ka’aj ts’o’ok yanchaj u jats utsil ya’abil ajxíinixmbalo’ob, ba’ale’ walkila’ táan u páa’tal ka chan ya’abak u xookil máaxo’ob kun k’uchul.
“Bejla’e’, táan k-ilik máaxo’ob ku meyaj ti’al u k’a’amal ajxíinximbal máako’obe’, táan u ch’a’ak bej tuka’atéen, ts’o’okole’ lelo’ jach ma’alob kti’al, tumen ku k’áata’al xan uláak’ u kuaartosil otelo’ob; ku beetik uts ti’ tuláakal máaxo’ob ku meyajtiko’ob ba’al beya’, ma’ chéen ti’ le kúuchilo’ob wu’ulabkúunsik máak”.
Martín Pacheco tu ya’alaje’ ti’al túun u jóok’sa’al u xookil le xaak’al tu beeta’ajo’obo’, yanchaj xan u ya’abkúunsa’al jayp’éel otelo’ob táakbesa’abij; tu ja’abil 2021e’, tu noj kaajil Jo’e’, jch’a’ab 53 otelo’ob, ba’ale’ te’e ja’aba’ jch’a’ab 61; beyxan ti’ méek’tankaajo’obe’ yáaxe’ chéen 24 otelo’ob ch’a’abij, ba’ale’ te’e ja’aba’ táakbesa’ab 29.
Canaco Servyture’ láayli’ táan u páa’tik ka ya’abak u k’uchul máak te’e k’iino’oba’, ti’al beyo’, tu ts’ooke’, u yila’al náajal tak yóok’ol mil 200 miyoonesil pesos, tumen tu ja’abil 2019e’, óoli’ leti’e’ beyka’aj xan naájalta’abo’.
U ya’abil ajxíinixmbalo’obe’, ku páa’talo’ob tu kaajil Jo’, Saki’ yéetel Izamal, beyxan ti’ ts’ono’otob yéetel úuchben kaajo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
