de

del

Je’ets’e' ma’ tu béeytal u meyaj kúuchil u tséenta'al k’éek’en Kancabchén II, tu kaajil Sitilpech

Conceden suspensión definitiva contra granja porcícola Kancabchén II en Sitilpech
Foto: Rodrigo Díaz Guzmán

Juez Primero de Distrito en Yucatán tu jets’aje’ ma’ táan u páajtal u meyaj u kúuchil u tséenta’al k’éek’eno’ob Kancabchén II, tu kaajil Sitilpech, tu méek’tankaajil Izamal, tak kéen beeta’ak tumen u áayuntamientoil le kaajo’ yéetel tumen Organismo de Cuenca Península de Yucatán de la Comisión Nacional del Agua (Conagua) “ba’ax k’a’abéet ti’al u yantal u ju’unil k’a’abéet ti’al u yutsil meyaj le kúuchil”, tu’ux ku tséenta’al kex 48 mil k’éek’eno’ob ja’ab man ja’ab.


U je’ets’el ma’ táan u páajtal u meyaj kúuchile’, úuch tumen le 28 ti’ abril máaniko’, Tribunal Colegiado tu jets’aj t’aan ti’al u ya’alik ka yanak u tse’elel u páajtal u meyaj u kúuchil Sitilpech tumen juntúul Juez Primero, tumen kaaje’ tu líik’saj u t’aan ti’al u ya’alike’ táan u k’askúunta’al lu’um u ti’alo’ob, tumen ti’ ku wéekel ja’ éek’chaja’an yéetel u ta’ le ba’alche’obo’, ts’o’okole’ tu’. Le beetike’ ku k’oja’anta’al k’áax yaan te’elo’, beyxan ku seen ch’a’akal che’ob, ku k’askúunta’al ja’ yéetel u yáamil lu’um tu’ux ku yáalkab le ja’o’.

 

También te puede interesar:Conceden suspensión definitiva contra granja porcícola Kancabchén II en Sitilpech


Beey túuno’, ti’ jump’éel tsoolts’íibil meyaj beeta’ab tumen Organismo de Cuenca Península de Yucatán, ku meyaj tu yáamil Conaguae’, ku ya’alik u kúuchil u tséenta’al k’éek’ene’ ma’ chúuka’an u ju’unil ti’al u chu’upul yéetel u wéekel ja’. Beyxan píitmáanja’an le beyka’aj coliforme fecales, graasas yéetel áaseites cha’aban u meyajta’ali’; ma’ táan u beeta’al ba’ax jetsa’an ichil NOM-001-SEMARNAT-1996, ku meyaj yéetel le k’aaba’ te’e k’iino’oba’ NOM-001-SEMARNAT-2021 tu’ux mu’uk’ankúunsa’ab ba’ax ku je’ets’eli’.


Yóok’lal túun tse’elik u páajtal u meyaj le kúuchilo’, Jueze’ tu ya’alaj “wa ma’ táan u láaj chúukbesa’al u ju’unil yéetel ba’ax ku k’áata’al ti’al u cha’abal u meyaje’, ma’ xan táan u tse’elel t’aan xot’ik u páajtal u meyaj”. 


Beyxan yóok’lal ba’ax jets’a’abe’, ku k’áata’al xan ka yanak u k’a’alal tu séeba’anil, tuláakal yéetel yóok’lal le beyka’aj k’iino’ob jets’a’abe’, ch’e’eno’ob tu’ux ku jóok’sa’al ja’, yéetel tu’ux ku wéekel éek’ ja’ te’e kaajo’.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan