de

del

Ts’o’omel koral

Láayli’ u ba’alche’il k’áak’náab
Foto: Paul Asman / Jill Lenoble

Pseudodiploria strigosa u sientiifikoil k’aaba’, ts’o’okole’ láayli’ u ba’alche’ilo’ob k’áak’náab. Yaan k’iine’ u ya’abile’ ma’ tu pakta’al beyo’. Le je’elo’oba’ wíinkilalo’ob tu’ux muuch’ul u tajan ya’abil mejen ba’alche’ob pólipos wa zooides u k’aaba’, ts’o’okole’ je’el u jach nojochtale’, yéetel u láak’ medusáas yéetel aneemonáas.

Le je’elo’oba’, óol beey ts’o’omel poole’, yéetel suuk u yila’al tu chawayil Caribe Mexicano, tu’ux sajbe’entsil yanik u ch’éejelo’ob. Ma’ chéen ch’a’abil u ch’a’anuktal u kuxtali’, tumen óoli’ ku p’éelilchajal yéetel u jeel u xíiwilo’ob ja’ ti’al ma’ u kíinsa’al.

 

También te puede interesar: Corales cerebro también son animales marinos


U jejeláasil Pseudodiploria strigosae’ óol túuts’ wóolis u wíinkilal, beey beelbesa’an, je’el bix ts’o’omel pool, yéetel u nojochil u wóolise’ je’el u chukik tak ka’ap’éel meetro; suuk u jaantik le mejen wíinkilalo’ob ku yantal ti’ plaankton, ba’ale’ beyxan mejen kayo’ob. Wa uts tu’ux yaniko’obe’ je’el u kuxtalo’ob tak ichil 500 yéetel 900 ja’abo’ob.  

Jejeláas ba’axten k’a’anan koralo’ob, yáaxe’ tumen ku kaláantiko’ob jáal ja’, ts’o’okole’ ma’ tu cha’ak u jach táaxchajal ba’al tu’ux ku yantal; tu péetlu’umil Quintana Rooe’ ku tukulta’al ku kaláantiko’ob u 25 por siientoil u ba’alche’ilo’ob k’áak’náab.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan