Meyajo’ob ku taal u beeta’al ti’al u táakbesa’al u kaajil San Silverio yéetel Yalchén tu yáam Tulum, káajsa’ab jayp’éel p’isk’iino’ob paachile’, p’aatal tu k’ab Congreso del Estado, beey a’alab tumen Jorge Portilla, maáx beetik u meyajnáalil áayuntamiento. U méek’tankaajil Felipe Carrillo Puerto, méekt’antik le ka’ap’éel kaajo’oba’, ba’ale’ ma’ u ts’áaj u páajtalil ti’ le ka’ap’éel kaajo’oba’ ti’al u béeytal u k’exikubáajo’ob tu yáamil le uláak’ méek’tankaajo’.
“Yéetel u meyajil léejislatura yaan te’e ja’abo’oba’, úuchik xan u k’áata’ale’, táan u yila’al ba’ax ku yúuchul yéetel jump’éel ju’un oksa’ab ti’al u k’áata’al ti’ Cabildoe’ ka ts’astáanta’ak k’áatan beeta’al ti’al u táakbesa’al le ka’ap’éel kaajo’ob tu yáamil Tulum, tumen úuch káajak u ts’aatáanta’alo’ob tumen le méek’tankaaja’; ba’ale’ tu k’ab XVI Legislatura del Congreso del Estado p’aatal u meyajil ti’al u yila’al ba’ax kun beetbil”, tu tsikbaltaj.
Tu ya’alaj xane’, unaj u yu’ubal ba’ax ku ya’alik kajnáalo’ob, chéen ba’axe’ ka’alike’, áayuntamientoe’ yaan u táaniljunsik ba’ax ku ya’alal te’e a’almajt’aano’obo’. “Leti’e’ kajnáalo’ob k’áatik ka beeta’ak le k’eexila’, ts’o’okole’ to’on jala’achone’ najmal k-u’uyik ba’ax ku ya’aliko’ob, ti’ leti’obe’ yaan u páajtalil u béeykunsik ba’ax ku k’áatiko’ob tu táan Congreso, yéetel uláak’ mola’ayob”, tu ya’alaj.
También te puede interesar: En pausa, la incorporación de dos poblados mayas a Tulum
U kajnáalilo’ob San Silverio yéetel Yalchéne’ ku yu’ubik méek’a’anob tumen Tulum, ba’ale’ ti’al u ja’abil 2008e’ ma’ chíikbesa’abo’ob ichil xaak’al beeta’ab ti’al u káajsa’al u bolonp’éel méek’tankaajil.
“Leti’obe’ ti’ yaano’ob tu k’iinil ti’alinta’anon tumen Cozumel, beyxan ka’aj máano’ob tu k’ab Solidaridad yéetel ka tu jatsubáajo’ob ti’ Solidaridad xan, le beetik le ka’ap’éel kaajo’oba’, jumpáay ti’ Tulum p’áatiko’ob, kex tumen ku yu’ubiko’ob leti’obe’ leti’e’ bolonp’éel méek’tankaajo’”, tu tsolaj. Beyxan tu páayt’antaj kajnáalo’ob ti’al ma’ u jáawal u k’áatiko’ob ba’ax u k’áato’ob.
Euterpe Alicia Gutiérrez Valasis, u xpat a’almajt’aanil XVI Legislatura ti’ Congresoil le péetlu’umo’, juntúul ti’ le máaxo’ob péektsiltik ka beeta’ak le k’eexila’, tu ya’alaje’ ts’o’ok u láaj beeta’al u xaak’alil le kaajo’ yéetel u k’áaxil San Silverio beyxan Yalchém ti’al u béeytal u máansa’al tu k’ab Tulum, ba’ale’ najmal xan u yóota’al u beeta’al tumen jo’olpóopob ti’al ka béeyak.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
