Tumen táan u seen yantal ik’elo’ob yéetel jach táan u yu’ubal le yáax k’iino’, kolnáalo’ob ti’ u kaajil Tulume’ saajko’ob tumen je’el u pe’erchajal tak u 70 por siientoil paak’al u beetmajo’ob tu páarselaobi’.
Fausto May Cen, u kóomisario éejidal ti’ u kaajil Cobáe’ tu ya’alaj ya’abach ti’ le kolnáalo’ob te’e kaajo’ ts’o’ok u paak’alo’ob, ba’ale’ tumen mina’an cháake’ táan u bin u tijla’ajal. Beyxan, tu ya’alaj wa ku p’áatal yáax k’iin je’el bix tak bejla’o’, yaan u láaj k’astal le paak’áalo’.
May Cene’ tu ya’alaje’ yóok’lal le je’ela’, je’el u sa’atal tak u 70 por siientoil paak’áal beeta’an -u ya’abile’ ixi’im-, ts’o’okole’ táan xan u multa’alob tumen xnook’olo’ob, táan u láaj jaantik le xíiwo’obo’.
También te puede interesar: Campesinos de Tulum temen perder 70 por ciento de sus siembras por sequía
“Tak ma’ seen úuchake’ bino’on il le koolo’ ka t-ilaj mejen xnook’olo’ob ku jaantiko’ob u le’ ba’ale’ beyxan u chuun le xíiwo’obo’, ts’o’okole’ yóok’lal u jach chokolil k’iine’ yéetel tumen mina’an ja’e’ je’el u ya’abta’al ba’ax kpe’ert ti’ ba’ax ts’o’ok kpak’ik”, tu tsikbaltaj.
Beyxan, tu ya’alaje’ táan u páa’tiko’ob ka séeb péekna’ak u yóox jaatsil meyaj jala’ach, ti’al u béeytal u yáanta’al u kolnáalilo’ob le kaaja’.
Beey túuno’, Patricio Tamay Dzib, u kajnáalil Chanchen Palmare’, tu ya’alaje’ wa ma’ tu taal cháak te’e k’iino’ob ku taala’, wa ti’ le p’isk’iino’ob ku náats’alo’oba’, yaan u láaj k’astal ba’al.
Kolnáale’ tu ya’alaje’, ti’ le ts’ook jo’op’éel ja’abo’oba’ ts’o’ok u yilko’ob u talamil ba’ax ku yúuchul tumen táan u bin u chokotal yóok’ol kaab, ts’o’okole’ meyaj ku beetiko’obe’ ku jach k’astal yóok’lal.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
