Máxao’ob táaka’ano’ob Greenpeacee’ tu líik’saj u t’aano’ob le lunes máanika’, úuchik u ch’a’ajolta’al u meyajilo’ob u jaatsil 5 Tren Maya, ku yáalka’ab Cancún tak Tulum; ku ya’aliko’obe’, u jala’achil u noj lu’umil Méxicoe’ táan u máan yóok’ol jets’t’aan beeta’ab ti’al u ya’alale’ ma’ táan u béeytal u ts’o’oksa’al meyajo’ob te’elo’. Yóok’lale’ Fondo Nacional de Fomento al Turismo (Fonatur) tu ya’alaj ch’a’ajolta’ab meyaj tumen Consejo de Seguridad Nacional ku tukuktike’ jump’éel noj meyaj táaka’an ichil ba’ax ku beetik jala’ach ti’al u kaláantik kaaj, tumen táan u meyajta’al u beelil chimes k’áak’.
Viridiana Lázaro, máax táaka’an ich Greenpeace México, tu ya’alaj múuch’e’ ma’ ki’imak u yóol tumen Fonature’ tu ch’a’ajolta’aj u meyaj te’e jaatsilo’, kex ma’ je’ets’ek wa ku béeytal tumen Juzgado Primero de Distrito, tumen tukulta’an u ya’alal, ba’ale’ ti’al u ts’o’okbal le winala’. Juees unaj u ya’alik wa ku tselik tuláakal ba’ali’ wa ku cha’ak u meyajta’al.
También te puede interesar: Protesta Greenpeace por reinicio de trabajos en el tramo 5 del Tren Maya
“Yóok’lal ba’ax ku beetiko’obe’ táan u pepek’cha’abta’al u páajtalilo’ob kaaj, tumen ku loobilta’al u toj óolalo’ob yéetel u yantal uk’be’en ja’, le beetike’ táan k k’áatik ka ch’éenek u seen ch’a’akal k’áax. Múuch’kabile’ táan u beetik u péeksajil Protejamos la Selva Maya. Táan k k’áatik ti’ u jala’achil u noj lu’umil México, Andrés Manuel López Obrador, ka xu’ulsa’ak u beeta’al meyajo’ob ma’ cha’abani’, tumen táan u ch’a’ajolta’al kex ma’ je’ets’ek wa ku béeyta’ali’”, tu ya’alaj Viridiana Lázaro.
Beey túuno’, máax jo’olbesik Fonatur, Javier May, tu tsikbaltaj ka’aj k’áatchibta’ab ka’alikil ti’ yaan Ciudad de Méxicoe’, ka tu tselaj u kuuch Fonatur ti’ le ba’ax ku yúuchula’, tumen tu ya’alaj meyajo’obe’ ku beeta’al tumen u mola’ayilo’ob Gobernación yéetel Seguridad Pública y Protección Ciudadana. Ba’ale’, tu tsikbaltaje’ “yaan kchíimpoltik k’iino’ob jets’a’an ti’al u ya’alal ba’ax kun úuchul, táan kpáa’tik”, kij.
Ts’o’ok u káajal u péeksa’al máak
Genoveva Herrera García chéen ti’ yaan tu yotoch le sábado máaniko’, je’el bix suuka’anilo’, tu kajtalil Cascabel, tu noojol u méek’tankaajil Solidaridad. Ba’ale’ chéen ka tu yu’ubaj u juum ba’ale’, ka jóok’ u yilej: aktáan u taanaje’ biinsa’ab máakinarya ti’al u je’elbel jump’éel bej, ts’o’ok ka’aj ojéelta’abe’ ti’al Tren Maya. Le beetike’, u yuumilo’ob le meyajo’ tu ya’aljo’ob ti’e’ yaan u yantal u yila’al tu’ux kun péeksbil tumen najo’ob yano’ob te’elo’ ts’o’ok u káajal u ju’utlajalo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
