de

del

Foto: Ana Ramírez

Ikil táan u yila’al tu bin u xa’aypajal u meyajil u k’a’amal ajxíinximbal máako’ob tu péetlu’umil Quintana Roo, u mola’ayil Comisión Nacional de Áreas Naturales Protegidas (Conanp) yaan u káajsik jump’éel meyaj tu’ux kéen u táakbes kaajo’ob, ti’al u béeytal u k’amiko’ob u yutsil ba’ax ku beeta’al yéetel ti’al u béeytal u xíimbal tu juunal.

“Jump’éel ba’al jach k’a’anane’ leti’e’ bix u yantal múul meyaj yéetel le kaajo’obo’ beyxan bix u beeta’al u yutsil xíimbal ba’al, táan k-ilik ktáakmuk’tik ba’ax ku beeta’al walkila’, tumen táan k-ilike’ yaan u jach ya’abchajal u meyajilo’ob u k’a’amal ajxíinximbalo’ob Quintana Roo, le beetik k’a’abéet klíik’sikbáaj u ti’al”, beey tu tsikbaltaj Nallely Hernández, máax beetik u subdirectorail técnica regional ti’ u mola’ayil, tu Petenil Yucatán.

 

También te puede interesar: Conanp trabajará con comunidades de QRoo para crecimiento turístico

 

U tuukulile’, leti’ u béeytal u líik’sa’al tuláakal ba’ax k’a’abéet ti’al u béeytal u k’a’amal le beyka’aj máak ku k’uchul xíinximbal te’ela’, ba’ale’ tu’ux ka múul meyajta’ak yéetel le kaajo’obo’, ti’al u k’amiko’ob leti’ob u yutsil ku taasik u beeta’al meyajo’ob te’e k’áaxo’ob kaláanta’ano’obo’.

“Jach k’a’anan u yantal meyajo’ob tu’ux ka no’ojan kaláanta’ak k’áax, je’el bix kéen beeta’ak kúuchilo’ob yéetel najo’ob te’e jáal ja’o’; le je’elo’ táan kmeyajtik yéetel uláak’ múuch’kabil, Amigos de Sian Ka’an, ts’o’okole’ tu bak’pachil k’áaxo’ob kaláanta’an ku beeta’al; le je’elo’obo’, meyajo’ob ku beeta’al walkila’, ba’ale’ táanilkúunsa’an u kananil lu’um, yéetel táan u táakbesa’al uláak’ jaats mola’ayob”, tu tsikbaltaj.

Táan xan u ts’aatáanta’al u yantal múul meyaj, tu’ux ka táakpajak múuch’kabilo’ob, je’el bix Centinelas del Agua, ba’ale’ beyxan u yóots jaatsil meyaj jala’ach. 

Beey túuno’, ichil meyaj suuk u beeta’al tumen Conanpe’, yaan wakp’éel bejo’ob u ch’a’amo’ob ti’al u yúuchul meyaj: u yojéelta’al ba’al, u yutskúunsa’al yéetel u kaláanta’al, ba’ale’ ku jach ts’áak u yóolo’ob ti’al u yojéelto’ob bix u bin u k’éexel yóok’ol kaab yéetel ba’ax k’a’abéet ti’al u yutsil meyaj u jejeláasil mola’ayo’ob yaan. 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan