de

del

Foto: Cristina Rodríguez

Ko’olel ku láak’intik uláak’o’ob ti’al u je’ets’el ba’ale’, ku chúuka’an tsoliko’ob ba’ax k’a’abéet ti’al beyo’, máax yo’omchaja’ane’, u jets’ik ba’ax u k’áat yéetel tuláakal u yóol, beyxan ti’al u yu’ubike’ tu beel ba’ax kéen u beet ti’al u kuxtal; xláak’inajo’obe’ ma’ táan u ts’áako’ob u kuuch ko’olel yéetel ku ki’ áantajo’ob. 
Úuchik u máan jo’oljeak Día de las Acompañantas de Aborto, “Tu Consejera Sexual”, Isabel Rodríguez Casanova, x-áaktibiista yéetel xkaambal ti’ u xookil Consejería y Educación de la Sexualidad ti’ u kúuchil Centro de Estudios Superiores en Sexualidad (Cessex) de Mérida, tu beetaj u tse’ekil Mi decisión: cuerpo, dudas y experiencias sobre el aborto tu kúuchil La Morada Mx.

Te’elo’, tu ya’alaj u yéensa’al paale’ unaj u na’ata’al beey jump’éel u páajtalil wíinik, ts’o’okole’ k’a’anan, le beetike’ unaj xan u chíimpolta’al sexualidade’ láayli’ táaka’an ichil u kuxtal wíinik. Yóok’lal le je’elo’, unaj u je’ets’el ba’al chéen ba’axe’ u ti’al u beeta’ale’, najmal u laj ojéelta’al ba’al tu beel, yéetel u na’atal ko’olele’ yaan u páajtalil u jets’ik ba’ax u k’áat.

 

En español: En el derecho a decidir, acompañantes informan para una elección consciente

 

Walkila’, ma’ unaj u tsikbalta’al wa ku yutstal u yéensik paal ko’olel, wa ma’, tumen le je’elo’ jump’éel ba’al táanili’ u beeta’al, yéetel yaan u beeta’al kéen k’a’abéetchajak, le beetik u tsikbalile’ unaj u chuunchajal ti’al u yojéelta’al ba’ax najmal u beeta’al ti’al u beeta’al xma’ sajbe’entsili’.

Ba’ax ku taal u beeta’al tumen xláak’inajo’obe’, ku jach k’a’anantal tumen u yéensa’al paal ich naje’, láayli’ u yúuchul; yaan k’iine’ kéen beeta’ak ti’ kúuchilo’ob ts’akyaje’ mix táan u na’ata’al u yóol ko’oleli’. 
Tu ch’a’achibtaje’, “ko’olel u yéensmaj paale’ u beetmajo’ob yéetel ts’aak u ti’al, ts’o’okole’ ku k’amiko’ob áantaj tu beel; jela’an xan bix u yúuchul kéen k’a’abéetkunsa’ak misoprostol chéen tu juunalo’ob".

Ichil jump’éel u kóonsejeriail Interrupción Voluntaria del Embarazo (IVE), tu ya’alaje’, ku yu’ubal tu beel ko’olel, ku yáanta’al ti’al u na’atik ba’ax ku tukultik, ku tse’elel kuuch jets’a’an tumen kaaj yóok’lal ba’ax a’alan unaj u beeta’al, yéetel ku yáanta’al ti’al u jets’ik ko’olel ba’ax u k’áat u beetej; ma’ táan u k’i’itbesa’al mix táan u k’a’ayta’al ba’al, ts’o’okole’ ku táanilkúunsa’al ba’ax k’a’abéet ti’.  
U kóonsejeriail IVEe’ ma’ leti’ tsolxikino’, mix xan u tsikbalil ba’ax ku tukultik máak; ma’ xan táan u kaxta’al u k’exa’al u tuukul ko’olel wa u beetik yaanal ba’al ti’ ba’ax u k’áat, tu tsikbaltaj; leti’obe’ ku kaxtiko’ob ka xu’uluk u chi’ichnakil ko’olel kéen yo’omchajak yéetel u sáasilkúunsa’al tuláakal ba’ax ma’ táan u jach na’ata’al.

 Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan