Tak walkila’, tu kaajil Palizada, tu’ux yaan u beelil ja’, ts’o’ok u máan 5.42 meetróos yóok’ol u p’iisil k’áak’náab; ma’ táan u yéemel, ba’ale’ óoli’ ts’o’ok 48 ooráas ma’ piimchajaki’. Kex beyo’, u xuulul u páajtal u ka’antale’ 5.20 meetróos, ba’ale’ le winal máaniko’ -ka tu chukaj le beyka’ajo’- káaj u chi’ichnaktal máaxo’ob tséentik wakax, kolnáalo’ob yéetel jo’olpóopo’ob tu yóok’lal.
U jo’olpóopil kaaj, Angela Cámara Damas, tu ya’alaje’ jayp’éel k’iino’ob paachile’ chi’ichnakchajo’ob tumen sajko’ob u seen ka’antal u ja’il u beel Palizada. Leti’ ka’aj ook le ke’elo’, ka’aj ka’achaj u ja’il, tu chontal baantail Veracruz, Tabasco yéetel Kaanpech.
Le domingo máanika’ ríoe’ sáaschaj 5.40 meetróos u ka’analil, tu jo’oloj p’áatak ka’ach 5.36, chéen ba’ale’ ti’al u k’iinil lunese’ ila’ab k’uch tak 5.42, le beetike’ yanchaj sajbe’entsil ti’ 45 u p’éel kaaj’oob méek’tantik le ja’o’, tu’ux kaja’an ya’abach táanxel kajil máako’ob k’uch Palizada, ya’abach ja’abo’ob paachil.
En español:Río Palizada se mantiene arriba de su límite crítico
Jo’olpóop tu ya’alaje’, yanchaj 45 najo’ob tu ye’eso’ob yaan tu’ux k’aschajo’ob úuchik u yokol ke’el le p’is k’iinil máaniko’, ba’ale’ kajnáalo’obe’ ma’ tu yóoto’ob u p’at u najo’obi’, ti’al u bino’ob ti’ kúuchilo’ob jets’a’ab tumen u mola’ayil Secretaría de Protección Civil de Campeche (Seprocicam), úuchik u múul meyaj yéetel u jala’achilo’ob kaaj, beyxan u meyajnáalilo’ob Secretaría de Defensa Nacional (Sedena), yéetel le ts’aatáanta’ab Plan DN-III walkil jump’éel winal paachil.
Cháake’ máan jayp’éel k’iino’ob paachil, ba’ale’ río Palizadae’ ma’ chéen Chontal baanta ku bulik, yaan xan uláak’ ba’alo’ob ku yúuchul ti’ guatelmaltekail lu’umil, tumen ja’e’ ti’ u taal ti’ cháak ku báanal tu xuulilo’ob Kaanpech yétel Guatemala, le beetik ku ka’antal u ja’il río Palizada.
Tu ts’ooke’, jo’olpóope’ tu ya’alaj ts’a’aban ba’al ti’al u k’ata’al u beel u jáalikil le ja’o’, ti’al ma’ u tuul le ja’o’. Táan u páa’ta’al túune’, ka’ ts’o’okok u jaats k’iinil chak ik’al yéetel k’a’amk’ach cháak te’e ka’ap’éel winalo’ob ku taala’. Ti’al u winalil “kéen káajak u luk’sa’al tuláakal ba’al makmail u beel le ja’o’, ba’ale’ le je’elo’ yaan u beeta’al yéetel u yáantajil u jala’achil le péetlu’umo’, beyxan Marina, ti’al ma’ u ka’antal ja’e’ k’a’abéet u je’ebel u beel”.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
.jpeg)
