Le 9 ti’ noviembre máaniko’, Suprema Corte de Justicia de la Nacióne’ (SCJN) tu náachkunsaj u k’iinil u tsikbalta’al ba’al yóok’lal náasimieentos ku ts’a’abal ti’ u jejeláas kúuchilo’ob noj kaaje’, u múuch’kabil Kanan Derechos Humanose’ tu ya’alake’ le ba’ax ku beetike’ ma’ u k’áat u ya’al wa ma’ tu béeytal u chíikbesa’al wa u ye’esa’al ba’ax ku yoksaj óoltik máak ti’ je’el ba’axak najil k’uj, ts’o’okole’ tu k’a’aytaj xan yaan máax óotik oksik saajkil ti’ob.
“To’one’ ktukultik k’a’anan kts’áak ojéeltbil ba’al, tumen beey ma’ sáasil yanik ba’ax ku beeta’ale’, táan u yantal máax oksik saajkil ti’ob, ikil u ya’alal u loobilta’alo’ob yéetel ikil u ch’a’abal u paacho’ob, le beetik táan k-a’alik ba’ax ku yúuchul”.
En español: Kanan Derechos Humanos recibe amenazas por amparo sobre nacimientos en Chocholá
Ti’ jump’éel k’a’aytajil ts’íib beeta’abe’, máaxo’ob táaka’an ichil Kanan Derechos Humanose’ tu yaj óoltajo’ob u yantal tuusil t’aan yóok’lal ba’ax bíin úuchuk kéen je’ets’ek ba’al tumen SCJN, tumen yóok’lal le je’ela’, yaan máax k’a’aytik sajbe’entsil ti’ máak Chocholá.
“Wa ka k’uchuk k’a’abéetchajale’, yaan u yantal kpéek, tumen u tsikbala’al tuukulo’ob yéetel u tsikbalta’al tuukulo’obe’ ma’ unaj u beetik u yantal p’eekil mix k’uux óolali’”, tu ya’alajo’ob.
Múuch’kabile’ tu k’a’aytaje’ SCJN ma’ táan u tselik u páajtalil u ye’esa’al wa u chíikbesa’al u yoksaj óolil máak ti’ najil k’uj, mix xan u ch’éenel u ts’a’abal peesebrées, tumen tuláakal máak ku páajtal u ts’áak je’el tu’uxake’: “le je’elo’ mix unaj u tsikbalta’ali’”.
U cha’anil kaajo’ob, péeregrinaasyono’ob, mayak che’ob wa je’el ba’axak ka u chíikbesik ba’ax ku oksaj óoltik máake’ ma’ táan u xóot’ol mix táan u tse’elel u beeta’al le je’elo’, ts’o’okole’ ma’ xan leti’ le ba’ax táan u xak’alta’al te’e Suprema Corteo’, tu ya’alaj le múuch’o’.
Ba’ax táan u xak’alta’al tumen Suprema Cortee’ leti’ u yila’al yéetel u je’ets’el wa unaj u k’a’abéetkunsa’al u taak’inil jo’olpóopop kaaj ti’al u ts’a’abal peesebrées ti’ u kúuchilo’ob kaaj, tumen najmal u tukulta’ale’, noj lu’ume’ ma’ unaj u ch’éebel ti’ mix jump’éel u yoksaj óol najil k’uj. Lelo’ tuláakal máak jets’ik tu juunal ba’ax u k’áat.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
