Le t’u’ula’, ich káastelan t’aane’, k’ajóolta’an xan beey castellano wa serrano (Sylvilagus floridanus). Le jejeláasila’ leti’e’ jach suuk u yila’al tu petenil Yucatán, ts’o’okole’ k’a’anan tumen ku yáantaj ti’al u yantal u kéet kuxtal yóok’ol kaab.
Gonzalo Meréndiz Alonso, máax jo’olbesik u múuch’il Amigos de Sian Ka’an, tu ya’alaje’, le ba’alche’a’ kaja’an xan ichil u k’áaxilo’ob Áreas Naturales Protegidas yaan te’e baantailo’. Tu tsikbaltaje’, ma’ ya’abach máak jach kaambanaja’an yóok’lal le t’u’ula’.
U t’u’ulil Floridae’ juntúul ba’alche’ lagomorfo, u ch’a’amaj u ch’i’ibal ichil Leporidae baatsil; leti’e’ suuk u yila’al Norteamérica, ts’o’okole’ k’i’itpaja’an tak Venezuela, ichil u lu’umil Sudamérica. U boonile’ óol koob-chak wa koob-samal boox, ts’o’okole’ u yooke’ nuuktak, u xikine’ chowak yéetel u neje’ sak, kóom yéetel ts’u’uts’ukil. U jobnele’ sak.
Es español: Conejo de Florida, el más común de su especie
Leporidae ch’i’ibale’ nojoch; ku méek’tantik kex 50 u jejeláasil le ba’alche’a’, jatsa’an ichil 11 u p’éel jeeneróos.
Kéen nuukak u t’u’ulile’ je’el u aaltal tak 1.2 kilos, yéetel je’el u p’isik tak 43 cms u chowakil; tu lu’umil Méxicoe’ ila’an ti’ péetlu’umo’ob je’el bix Baja California, Baja California Sur yéetel Guerrero. Ku jaantik xíiw yéetel le’ob, le ba’ax ku yantale’. Je’el u kuxtal ichil 15 winalo’ob, ba’ale’ wa kaláanta’ane’ je’el u kuxtal maanal 10 ja’abo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
