Úuchik u máan le 25 ti’ noviembre máanika’, tu’ux k’a’ajsa’ab Día Internacional de la Eliminación de la Violencia contra las Mujeres, u múuch’kabilo’ob Ekipa de Lágrimas de Onvre yéetel Red Hermana Capucha, tu ts’áajo’ob k’ajóotlbil Agresores Yucatán. Burn Book, jump’éel ju’un tu’ux ts’íibta’an uk’aaba’ máaxo’ob ku loobilajo’ob te’e péetlu’uma’ ti’al beyo’ u yojéelta’al tumen ko’olel máaxo’obi’.
Ju’une’ jóok’sa’an ti’ PDF ti’al beyo’ u béeytal u xak’alta’al tumen beyo’ je’el kaláantikubáajo’ob ti’al ma’ u loobilta’alo’ob; tu yáax wáalilo’ob ju’une’ ku xo’okol jump’éel ts’íib beeta’ab tumen juntúul ti’ le máaxo’ob meyajt le tsoolila’, tumen leti’e’ ku tukultik k’a’anan u beeta’al nu’ukulo’ob je’el bix le je’ela’ ti’al u paklan kaláantikubáaj ko’olel ti’ loobilaj ku yantal ti’ jejeláas kúuchilo’ob.
En español: Alertan sobre agresores en Yucatán con ‘Burn Book’
“Le je’ela’ jump’éel ba’ax úuchten, ba’ale’ ba’ax úuch tene’ ucha’an xan ti’ uláak’ ko’olelo’ob. Klo’oxol, ku beetik u yóol xiib tak óok’ol, yéetel k-kíinsa’al tu táan u yich kaaj mix táan u éejentik ba’ax k-a’alik, ba’ale’ tumen ma’ táan u yantal mix jump’íit si’ipil ti’al máax ku loobilaje’ ku beetchajal ba’al beya’”, ku xo’okol te’e ju’uno’.
Ti’ ba’ax tu ts’íibta’aje’ ku xo’okol ba’ax le beeta’ab ti’, úuchik u yóolinta’al tumen juntúul u priimo ka’alikil chéen 15 u ja’abil, ba’ale’ leti’e’ xáanchaj ka’ap’éel winalo’ob ti’al u na’atik yéetel u ya’alik ba’ax úuch ti’, ba’ale’ ka tu ya’alaje’, tu tukultaj yaan u yáanta’al tumen máaxo’ob bak’pachtik, “tin wilaj bix u jaajil ba’al, mina’an áantaj yéetel p’ekta’an ko’olel”.
Ka tu yilaj bix u jaajil u yúuchul ba’ale’, tu na’ataje’ ku tukulta’al leti’ máax beet u yúuchul ti’ ba’al beyo’, “ko’olelo’obe’ ma’ táan klúubul, kmúul yantal yéetel k-áantikbáaj, le beetik k-ojel bix k-láak’intikbáaj kéen loobilta’ako’on”.
Kex beyo’, leti’e’ tu ya’alaje’ táanili’ u pa’atik u ya’alal ba’ax ku beetiko’obe’ “ma’ beey u beeta’alo’”, ba’ale’ ku ya’alik xane’ ma’ unaj u ta’akikubáajo’ob ti’al u ya’alik bix u loobilta’alo’ob, ts’o’okole’ tu yaj óoltaj u yantal u beeta’al ba’al beya’ tumen kéen u beeto’ob tak pool “je’ex unaje’” ma’ tu éejenta’al ba’ax ku ya’aliko’ob.
Tu ts’ooke’, tu ts’áaj u níib óolalil ti’ tuláakal ko’olelo’ob tu túuxtaj u k’aaba’ máaxo’ob loobiltej, ka’a tu ya’alaje’ “ma’ ta juunal yane’ex”; ts’o’okole’, tu ts’áaj k’ajóoltbile’ láayli’ u k’amiko’ob tak poolo’ob, tu kóorreoil [email protected], yéetel ma’ táan u xáantal kéen ts’a’abal k’ajóoltbil u tsolts’íibil k’aaba’ob ts’o’ok u yantal.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
