U mola’ayil péepen k’áak’ kun jo’olbesbil tumen Secretaría de la Defensa Nacional (Sedena) yaan u káajal u meyaj ti’al u ts’o’okbal u ja’abil 2023, ts’o’okole’ yaan u k’aaba’intik Mexicana de Aviación, tumen béeychaj u mokt’anta’al yéetel u ajmeyajilo’ob mola’aye’ u ma’anal tumen le Secretaríao’, beey k’a’ayta’ab tumen jala’ach Andrés Manuel López Obrador.
Tse’ek tu beetaj tu ja’atskabil k’iin le lunes máanika’, ti’ j-úuch tu noj kaajil Kaanpech, tumen jala’ache’ táan u beetik xíimbal meyaj te’elo’. Beey túuno’, a’alab xane’ k’atun mola’aye’ leti’ kun jo’olbesik u meyaj Tren Maya yéetel u kúuchil u jáayal péepen k’áak’ Felipe Ángeles, tu baanta Valle de México; beyxan túumben kúuchil u jáayal péepen k’áak’ táan u beeta’al Tulum yéetel Chetumal, Quintana Roo; le táan u beeta’al Palenque, Chiapas; yéetel le yaan Kaanpecho’. Ka’alikil túune’, Marina kun ch’a’ak tu k’ab u kúuchil péepen k’áak’ Ciudad del Carmen, te’e péetlu’umo’.
En español: Aeropuertos de Campeche y Ciudad del Carmen serán administrados por militares: AMLO
“U tuukulile’, u líik’sa’al túumben mola’aye’ yaan u ts’o’oksa’al tu jo’oloj jump’éel ja’ab. Ti’al u ts’o’okbal le ja’ab kun okola’, leti’ kéen káajak u yáalkab Tren Maya. Ts’o’okole’ walkila’ táan u beeta’al u xaak’alilo’ob yóok’ol Mexicana ti’al u ti’al u ts’a’abal k’ajóoltbil tu táan ajmeyajo’ob, máaxo’ob ts’o’ok u éejentiko’ob ka k’u’ubuk u k’aaba’ le mola’ayo’, ba’ale’ ti’al u béeytale’ yaan u bo’ota’alo’ob, chéen ba’axe’ u tojole’ yaan u je’ets’el kéen ts’o’okok u xak’alta’al bix kun jatsbil ichil máaxo’ob ku meyaj ka’ach ti’ u mola’ayil Mexicana”, tsikbalta’ab tumen jala’ach.
López Obradore’ tu ya’alaj xane’, mola’ayil péepen k’áake’ ma’ tun jach ko’ojtal je’el bix le ku tojoltik u bin máak ti’ le uláak’ mola’ayo’obo’, ba’ale’ wa ma’ tu meyaj tu beele’, yaan kaxta’al yaanal ba’ax beetbil u ti’al.
“Kexi’ wa ma’ táan u k’a’abéetkunsa’al káabotaje, kin tukultike’ yéetel túumben mola’ay, beyxan yéetel u yáantal uláak’ yano’obe’ yaan u béeytal kma’alobkúunsik u ba’alil u máansa’al wíinik ti’ péepen k’áak’ tu lu’umil México. Táan k-ilik”.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
