Yéetel u nu’ukbesjial Programa de Mejoramiento de Zonas Arqueológicas (Promeza), u mola’ayil Instituto Nacional de Antropología e Historia, yaan u k’ubik kex 900 miyoonesil pesos ti’al u beeta’al u yutskíinajil yéetel u ts’aatáanta’al lajunp’éel úuchben kaajo’ob tu lu’umil Yucatán.
Ichil u ts’ook junk’aal ja’abo’obe’, u jala’achil u noj lu’umil México ma’ u ts’áaj ka’ach chan nonoj taak’in ti’al u beeta’al meyajo’ob je’el bix le je’ela’ ti’ le baantaila’, beey tu ya’alaj Arturo Chab Cárdenas, máax p’ata’an tu táan Centro INAH Yucatán.
En español: INAH destina millonaria inversión para conservación de zonas arqueológicas de Yucatán
Ichil ba’ax tu ya’alaje’, meyaj kun beetile’ yaan u táakbesik u yutskíinsa’al yéetel u ts’aatáanta’al kúuchilo’ob, beyxan u beeta’al jump’éel túumben kúuchil ti’al u yantal uláak’ serbiisyos wa u yutskíinsa’al uláak’ ba’alo’ob beeta’ab ja’abo’ob paachil. Uláak’ ba’ale’, yaan u beeta’al u meyajilo’ob xaak’al tu’ux ma’ yáax beeta’ak mix juntéeni’.
Tu yáax jaatsil meyaje’, yaan u táakbesa’al lajunp’éel úuchben kaajo’ob: Chichén Itzá, Uxmal, Oxkintok, Labná, Sayil, Xlapak, Chacmultún, Ek Balam, Kabah yéetel Dzibilchaltún.
Ichil le ja’abil 2022 yaniko’ona’, káaj u meyajta’al jo’op’éel úuchben kaajo’ob; le ja’ab kun taala’ yaan u káajal u beeta’al ti’ uláak’ jo’op’éel, ts’o’okole’ yaan u beeta’al uláak’ meyajo’ob ti’al u ts’o’oksa’al.
Beey túuno’, tu ya’alaje’, jump’éel ba’al k’a’anan ti’al u nu’ukbesajil Promezae’, leti’ u beeta’al túumben jaats kúuchilo’ob ti’al xíimbaltbil, tumen yéetel Tren Maya táan u meyajta’ale’, yaan u ya’abtal ajxíinximbalo’ob te’e úuchben maaya kúuchilo’obo’. Ti’al u béeytal u k’uchul u jeel máako’obe’, k’a’anan xan u yantal uláak’ kúuchilo’ob ti’al ma’ u jach chu’upul le yano’obo’”, tu tsikbaltaj.
Arturo Chab tu ya’alaje’ u meyajil utskíinaje’ unaj u beeta’al tumen u jala’achilo’ob péetlu’um yéetel méek’tankaajo’ob, ba’ale’ tu ya’alaje’ ts’o’ok xan u yantal u tsikbal yéetel u jala’achilo’ob le kaajo’, ti’al u yantal múul meyaj te’e úuchben kaajo’obo’.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
