Le 58 pesos ku káaj u túumben k’áata’al te’e k’iino’oba’, tumen Comisión de Áreas Naturales Protegidas (Conanp), ti’al u béeytal u yokol máak tu yúuchben kaajil Tulume’ ma’ u beet u yéemel le jaytúul máax ku k’uchul u xíimbalt u kúuchil Tulum, beey a’alabik tumen máaxo’ob ku meyajo’ob te’elo’. Kex beyo’ tu ya’alo’obe’ ema’an le beyka’aj máak suuk u k’uchuli’, tumen ma’ u k’iinilo’ob je’elil mix náaysaj óoli’, ba’ale’ táan u páa’ta’al u ka ka’a ya’abak máak tu k’iinilo’ob je’elil Semana Santa.
Adán Pacheco García, juntúul guía ku meyaj te’e kúuchilo’, tu tsolaje’ ja’ab man ja’abe’ beey u yúuchulo’, tumen ma’ili’ k’uchuk Semana Santae’ ku ch’éenel u jach kóojol máaki’.
En español: Nuevo cobro de Conanp no ha provocado baja en visitas a la zona arqueológica de Tulum
Leti’e’ ma’ tu tukultik wa ko’oj le beyka’aj ku k’áata’al ti’al u yokol máako’, tumen yéetel le uláak’ bo’ol ku yantal u beetchajalo’, ku tojoltik ti’ máak 143 pesos, ts’o’okole’ wa ku ke’etel yéetel Chichén Itzá, Yucatán, tumen te’elo’ ku tojoltik óoli’ 500 pesos ti’ kaada juntúul máak.
“Ts’o’okili’ u yila’al yaan u na’aksa’al le beyka’ajo’ tumen náasional le kúuchilo’, ts’o’okole’ le je’elo’ láayli’ beey u beeta’al ti’ le uláak’ paarkesilo’ob México, ba’ale’ Tulume’ xáanchaj u káajal u k’áata’al”, tu ya’alaj.
Beey túuno’, Felipe Castillo, uláak’ juntúul guíae’, tu ya’alaje’ yóok’lal meyaj ku beetik walkila’ chéen ichil juntéen wa ka’atéen ku beetik tours, ba’ale’ suuka’ane’ tak kamp’éel ku beetiki’.
Ts’o’okole’, tu ya’alaje’ ch’éen u kach okol máaki’ ti’al u ts’o’okbal febrero, ts’o’okole’ beey tukulta’an kun ts’o’okol marzo, yéetel yaan u ka’a líik’il ti’al u k’iinilo’ob je’elil Semana Santa, ichil 2 tak 8 ti’ marzo.
Tu ya’alo’obe’ kex ma’ jach chochobkil u cha’antale’, u yúuchben kaajil Tulume’, láayli’ ti’ yaan ichil le ku jach xíimbalta’alo’obo’, chéen tu paach Teotihuacán, yéetel Chichén Itzá.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan