Tu jo’oloj ukp’éel múuch’tambal beeta’ab ti’al u tak polta’al yaan máaxo’ob ch’akik che’ob ti’al u meyajta’al chúuk tu k’áax u éejidoil 5 de Febrero, tu méek’tankaajil Champotón, yanchaj u beeta’al xíimbal meyajil ti’al u xak’alta’al, u yila’al tu’ux yaan yéetel u luk’sa’al u oornosil tu’ux ku beeta’al chúuk, tu jóok’bal u kaajil Laguna Gtande, jump’éel kaaj tu’ux yaan talamilo’ob yéetel u éejidoil Champotón, tumen ti’ ku seen beeta’al chúuki’.
U éejidatarioilo’ob 5 de Febrero táan u táakpajalo’ob ti’ xaak’al ku beeta’ale’, tu tsikbaltajo’ob ti’ La Jornada Mayae’, yaan kex 250 u túul máak kun táakpajali’, tumen yaan u yáantaj u máakilo’ob Comisión Nacional Forestal (Conafor), yaan kex 70 u meyajnáalilo’ob Secretaría de Defensa Nacional (Sedena), yéetel kex 60 ti’al Guardia Nacional (GN).
En español: Campeche: Cumplen a ejidatarios la atención a deforestación en 5 de Febrero
Beyxan, tu ya’alajo’obe’, u yuumilo’ob Laguna Grandee’ tu éejento’ob ka beeta’ak le xaak’alo’, yéetel tu ya’alobe’ je’el u k’amiko’ob kuuch kun ts’a’abil tu yóok’olo’ob wa ka k’uchuk ilbil yaan ba’ax ma’ patal ku beeta’ali’, tumen ma’ k’a’ayta’ab u beeta’al le xaak’al beeta’abo’.
Mariano, juntúul u éejidatarioil 5 de Febrero tu ya’alaje’ leti’obe’ u yojlili’ob yaan u beeta’al le xaak’alo’, ba’ale’ ma’ tu ya’alajo’ob mix ba’ali’, tumen yaan k’iine’ ma’ tu béeytal le ba’ax ku beetbilo’, tumen chéen ku yila’al le tu’ux ku tóoka’al le chúuko’, ma’ máax beetiki’. Ba’ale’, te’e k’iino’, yanchaj tu’ux úuch tóok tu k’áaxil u kaajilo’ob Champotón, le beetik éejidatario’obe’ ku ts’áako’ob u kuuch Laguna Grande yóok’lal k’áak’ jóopij.
Tu ya’alaje’ ma’ u yojel wa yaan máax ichil U Jala’achil le Noj Lu’umo’ táan u táakbesikubáaj, ba’ale’ kex beyo’, yaan jets’ óolal ichil u éejidatariolo’ob le kaajo’, tumen táan u yilko’ob tu ts’aatáanta’al yéetel táan u yu’ubal ba’ax ku k’áatiko’ob ti’al u ch’éenel u seen k’askúunta’al u k’áaxo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan