Jump’éel ti’ le jáal ja’ob tu’ux jach uts tu yich máak u xíimbaltik tu lu’umil Yucatáne’ ti’ yaan tu kaajil Río Lagartos; leti’e’ k’ajóolta’an beey Las Coloradas. Le je’elo’ junmúuch’ ak’alo’ob samal chak u boonil. 230 kiloometróos náach yanik ti’ u kaajil Jo’.
Ba’ale’ yaan k’iino’obe’ ma’ beey u boonilo’ tumen ku p’áatal óol koob, ch’ooj, ya’ax wa tak chak.
En español: El mar no siempre es rosa, ¿Cuándo visitar Las Coloradas, Yucatán?
Ja’e’ ku samal chaktal yóok’lal beyka’aj ta’ap’ yani’. Ikil u seen aktale’, ku ya’abtal xan mejen wíinkilalo’ob ku k’aaba’tiko’ob halobacterias, ts’o’okole’ kéen seen ju’ulko’ob tumen k’iine’ ku p’áatal beey samal chakilo’. Le beetik yaan k’iine’ ma’ tu chíikpajal beyo’.
Beey túuno’, wa wíinik u k’áat u cha’ant ja’ de beey u boonile’, unaj u xíimbaltik Las Coloradas ichil marzo tak agosto, ti’al chúumuk k’iin, kéen ka’anchajak k’iin.
K’a’anan xan u ya’alale’ wa jach ch’óoch’ ja’e’ ma’ unaj u yokol máaki’ tumen je’el u beetik loobilaj tu yoot’el máak, beyxan tu yich.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan