Tu lu’umil Yucatáne’, sáansamale’ kona’ab 60 u p’éel koochées le ja’ab máaniko’, ka’alikil tu lu’umil Quintana Roo 58 yéetel Kaanpeche’ 20, beey a’alab tumen Asociación Mexicana de Distribuidores de Automotores (AMDA).
Ichil u meyajil Mapa Interactivo de Compradores yóok’lal máaxo’ob manik túumbe koochese’, beeta’ab tumen AMDAe’, tu ja’abil 2022e’, tu noj lu’umil Yucatáne’ kona’ab 22 mil 41 u p’éel koochées, lela’ máan yóok’ol le 18 mil 984 kona’ab ti’al u ja’abil 2021; Quintana Rooe’ kona’ab 21 mil 484 u p’éel, yéetel ti’al u ja’abil 2021e’ 18 mil 232; ka’alikil Kaanpeche’ jma’an 7 mil 364 yéetel 7 mil 204 ti’al u ja’abil 2021.
Bey túuno’, kex tumen tu yóoxp’éel péetlu’umo’ob tu chíikbesajo’ob nonojchaj koonole’, láayli’ ma’ tu chukik ti’al u p’áatal je’ex yanik ka’ach ma’ili’ yanak u pak’be’en k’oja’anil Covid-19, tumen ka’ach tu ja’abil 2019e’, tu péetlu’umil Yucatáne’ kona’an 24 mil 219 u p’éel koochées; Quintana Rooe’ kona’ab 23 mil 356, yéetel Kaanpeche’ 7 mil 996 u p’éelal.
En español: En 2022, 60 autos fueron vendidos cada día en Yucatán
Ichil túun tuláakal le kona’ab enero tak junio ti’ u ja’abil 2023, keetel yéetel láayli’ le winalo’ob je’elo’ tu ja’abil 2019e’, ku chíikpajal chéen p’íitchaj 1.17 por siiento, le beetike’ láayli’ táan u binetik u ka’a mu’uk’anchajal koonol, a’alab ti’ k’a’aytajil ts’íib tumen Guillermo Rosales Zárate, máax jo’olbesik AMDA.
“Ba’ax chíikpaj ti’ u yáax chúumukil ja’abe’, uts: tu ka’a káajal u xíimbal koonol, yéetel máaxo’ob k’áatike’ ku na’atiko’ob yaan ba’alob tu bin u ko’ojtal yéetel tu bin u ka’antal u taasasil interées”, tu ya’alaj.
Le ja’ab máaniko’, La Jornada Maya tu ts’áaj k’ajóoltbile’, Observatorio de Movilidad Sostenible de Mérida (OMSM) tu ya’alaj, yóok’lal ba’ax chíikbesa’ab tumen Instituto Nacional de Estadística y Geografía (Inegi), baanta k’ajóolta’an beey Zona Metropolitana ti’ u kaajil Jo’, kantéenchaj le jayp’éel koochées yanchaj ichil u ja’abil 2000 yéetel 2020, kex tumen kajnáalo’obe’ chéen 1.5 u téenal úuchik u ya’abtal.
Tu ja’abil 2020, u koonolil koochese’ jna’ak 365 por siiento, tumen tu ja’abil 2000e’ kona’ab 131 mil 859 u p’éel koocheés, ba’ale’ tu jo’oloj 20 ja’abo’obe’ k’uch tak 470 mil 34; motoose’ láayli’ xan nonojchaj u ya’abtal, tumen ka’ache’ chéen 16 mil 472 kona’abij, ba’ale’ ti’al 2020e’ jnáak 155 mil 370, lela’ ku ye’esike’ ya’abchaj maanal 940 por siientoil.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan