de

del

Chan ba’alche’ob k’ajóolta’an beey cangrejos ermitaños, ts’o’ok u kájaal u k’a’abéetkunsiko’ob plaastikóos ku kaxtiko’ob jáal ja’ yéetel ich k’áak’náab ti’al u yokolo’ob kajtal, tu jeel u beetiko’ob ti’ mejen xexo’ob, wa kooncháas, suuka’an ka’ach u ch’a’ako’ob u ti’al. 

U ajxak’alilo’ob u noj najil xook Varsovia yéetel Ciencias de la Vida tu kaajil Poznan tu meyajto’ob jayp’éel túumben nu’ukbesajo’ob yaan ba’al u yil yéetel iEcology (u éekolojiail Internet), yéetel le béeychaj u yilko’obe’, yanchaj 386 u túul mejen ba’alche’ob tu k’a’abéetkunso’ob nu’ukulo’ob beeta’an, u ya’abil yéetel plaastikóo, ti’al u beetik u yotocho’obi’.

Beey túuno’, ila’abe’ lajunp’éel ti’ waklajunp’éel u jejeláasil xbabo’ob, ti’ u jejeláasil ermitaños kaja’ano’ob ti’ lu’um, ichil tuláakal yóok’ol kaabe’, táan u ch’a’ako’ob ba’al beya’ ti’al u kajtalo’ob. U túulisil xaak’ale’ jts’a’ab k’ajóoltbil tu pikil ju’unil Science of the Total Environment

En español: Cangrejos ermitaños usan desechos plásticos para protegerse: estudio

“Ermitaño xbabe’ ku kaxtik bix u kaláantik u nak’o’ob tumen ts’uts’ukil. Suuka’ane’, ku ta’akikubáajo’ob ti’ uláak’ xexo’ob ts’o’ok u kíimilo’ob. Kéen u kaxto’ob tu’ux u yantalo’obe’ yaan k’iine’, ma’ tu xáantal kéen u kaxto’ob uláak’ tumen ku nuuktalo’ob wa tumen ku ketikubáaj yéetel uláak’ u jejeláas ba’alche’”, a’alab ti’ k’a’aytajil ts’íib tumen xka’ansaj Marta Szulkin, u yuumil xaak’al. 

“Oochelo’ob k’a’abéetkunsa’ab ti’al le xaak’ala’, leti’e’ na’aksa’ano’ob ti’ Internet, tu’ux ila’abe’ yaan xbabo’obe’ ts’o’ok u ch’a’ako’ob u xéexet’aj boteeyáas wa u mejen maak fookoso’ob. Le ba’al je’ela’, táan u yila’al ti’ u jejeláasil bantailo’ob tu’ux ku beetik ooxol ti’ u jáal ja’ilo’ob Yóok’ol Kaab”, tu ya’alaj Marta Szulkin. 

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan