K'iintsil
La Jornada Maya
29/07/2025 | Tihosuco, Quintana Roo
Tu k’íiwikil Tihosuco, tu méek’tankaajil Felipe Carrillo Puerto, jóok’sa’ab junsúutuk ti’al u k’a’ajsa’al ba’ax k’aaba’inta’an Lucha Social Maya. Le je’ela’ ku máan lalaj 28 ti’ julio, ts’o’oke’ ku k’a’ajsik u k’iinil úuchik u yantal u muuk’ maaya kaaj tu táan sak wíiniko’ob, leti’e’ k’ajóolta’an beey Guerra de Castas.
U Congresoil Quintana Roo tu jets’aj u k’a’ajsa’al le k’iina’ desde u ja’abil 2014. U k’aaba’ k’iine’ pata’ab beey Día Estatal de la Lucha Social Maya. Ojéela’an ba’ateltáambale’ káaj tu k’iinil 30 ti’ julio ti’ u ja’abil 1847, úuchik u kíinsa’al jmaaya wíinik Manuel Antonio.
Te’el ja’aba’, tu chukaj 178 ja’abo’ob úuchik u chúunul maaya ba’ateltáambal, Guerra Social Maya. Le beetike’ ichil u k’iinilo’ob 26 tak 30 ti’ julio tu kaajil Felipe Carrillo Puerto táan u beeta’al jejeláas meyajo’ob, je’el bix u ye’esajil u múuch’ilo’ob óok’ot, u ye’esajil balts’am La conjura de Xinum, u xookil k’aay tuukulo’ob, u ye’esajil meyajk’abo’ob, deportes yéetel u meyaj jejeláas u artistasil le kaajo’.
Ba’axo’ob kun beetbile’ ku páajtal u xak’alta’al tu kúuchil Facebook @AyuntamientoFCP.
Le 26 ti’ julio máaniko’, beeta’ab jump’éel chíimpolal tu kaajil Tihosuco, tu’ux táakpaj máako’ob ti’ u yóox jaatsil meyaj jala’ach, tu’ux t’aanaj xan máax beetik u jo’olpóopil Tihosuco, Felipe de Jesús Puc Chan, máax tu k’a’ajsaj ba’ax beeta’ab ka’aj líik’ u muuk’ maaya kaaj, tumen jump’éel ba’al ts’íitpaj tu k’ajla’ayil le lu’umo’, ts’o’oke’ tu beetaj u k’éexel ba’al ichil le kaajo’, le beetik kaaj walkila’ unaj bin u kaláantik ma’ u xu’ulul ba’ax béeykunsa’ab tumen úuchben wíiniko’ob ti’al u yutsil tuláakal máak.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan