Ti’al u k’iinil 21 ti’ octubre ti’ u ja’abil 2005, walkil 20 ja’abo’obe’, k’a’amkach iik’e’ káaj u jaats’ik jujump’íitil tu jáal ja’ilo’ob Quintana Roo. Chak ik’al Wilmae’ tu jats’aj u k’a’ajesajilo’ob Cancún. Xaan yéetel jach k’a’am úuchik u máan yóok’ol Quintana Roo, kex 60 horas ti’ jp’áati’; ts’o’oke’ chéen tu kaajil Cancúne’ kex 40 horas tu beetaji’.
Te’el ja’aba’ ku chukik 20 ja’abo’ob máanak chak ik’al. Le beetik tu kaajil Cancúne’ yanchaj jejeláas tsikbalo’ob tu chi’ máaxo’ob u’uy u k’a’amil le chak ik’alo’.
”Te’el k’inako’obe’ ti’ u camionilo’ob Autocar yéetel turismo kmáan, yéetel leti’ kjóok’sik máak tu coloniail Donceles, beyxan ti’ u kaajil Puerto Juárez, le máaxo’ob taak u jóok’olo’ob, tumen yaane’ ma’ táan uyóotiki’; ka tu ya’alaj las 4 tarde ti’ u k’iinil 21e’, ts’o’okili’ u náakal ja’ tak tu ka’analil knak’. To’one’ ba’ax k-kaxtike’, ka jóok’ok máak ti’al u biinsa’al ti’al ka p’áatak”, tu tsikbaltaj Rodolfo García Pliego, máax meyajnaj tu ayuntamientoil Benito Juárez te’el k’inako’obe’.
En español: A 20 años de 'Wilma', el monstruo que devastó Cancún
Tu jo’oloj junk’aal ja’abe’, ya’abach ba’al k’aja’an tumen: biinsa’ab u yóok’olil najo’ob, ti’ bejo’obe’ chéen ja’ ku yila’al, yaan múuch’ kajtalo’ob, je’ex Doncelese’, tu’ux ka’anchaj u ja’il tak 6 metros; jayp’éel hotelo’obe’ chéen u chan baakelo’ob p’áatij, ts’o’oke’ úuch tak ookoli’. Kex beyo’, yanchaj u muuk’ kaaj ti’al u ka’ líik’il.
U chúumuk Wilmae’ jéets’ Cancún ti’al u sáasbal u k’iinil 21 ti’ octubre. U muuk’il u jaats’e’ tu chukaj 280 kilómetros ichil jump’éel hora. Jach k’aja’an ti’ kaaj úuchik u máan le iik’a’ tumen xáanchaj óoxp’éel k’iin jeets’el te’elo’.
Guilelrmo Moralese’, máax p’ata’an u jo’olbes Protección Civil te’el k’inako’obe’, tu k’a’ajsaj jayp’éel k’iinilo’ob antese’, táan ka’ach u jach meyajo’ob ti’al u k’a’amal MTV Music Awards, yaan ka’ach u beeta’al tu parqueil Xcaret, le beetik jaytúul ti’ máaxo’ob ku meyaj Federación de Caminos táan ka’ach u ba’atetiko’ob máax kun bin ch’a’ak Ricky Martin wa Shakira, ba’ale’ jach ma’ xáanchaj ka’aj k’a’ayta’abe’, ma’ táan u beeta’al le cha’ano’, tumen k’a’abéet u ts’aatáanta’al u kaláanta’al kaaj ti’ Wilma.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
