de

del

Ku suut paachil Tren Maya: Juzgado Federal ku táaj xot’ik meyaj ku beeta’al tu yóo

Juzgado Federal concede la suspensión definitiva del Tren Maya en Yucatán
Foto: Fernando Eloy

U Juzgadoil Tercero de Distrito yaan tu lu’umil Yucatáne’ tu jets’aj u xo’ot’ol meyaj táan u taal u beeta’al yóok’lal Tren Maya ti’al beyo’, jo’olpóopo’obe’ ma’ u beetiko’ob mix jump’éel meyajil úuchik u túumben je’ets’el Manifiesto de Impacto Ambiental (MIA), beey ts’a’ab k’ajóoltbil le 22 ti’ febrero máanika’ tumen u múuch’il Colectivo Kanan.

Je’el bix t-ts’áajk’ajóoltbil le 21 ti’ enero máanika’, Juzgado Tercero de Distrito tu jets’aj u xo’ot’ol chéen yóok’lal jayp’éel k’iino’ob u meyajil Tren Maya, le beetik jala’acho’obe’ ma’ táan ka’ach u béeytal u beetiko’ob mix ba’al meyajil ichil u xóot’ bejilo’ob ku máan Jo’, Izamal yéetel Chocholá. 

 

También te puede interesar: Juzgado Federal concede la suspensión definitiva del Tren Maya en Yucatán

 

Méek’tantaajo’obe’, péeknajo’ob ti’al u jets’iko’ob juusio de aamparóo tu winalil julio ti’ u ja’abil 2020, tumen a’alabe’ ma’ sáasil úuchik ba’al ka k’áatchibta’aj kaaj tu yóok’lal Manifestación de Impacto Ambiental (MIA) tu yóok’lal le meyajo’, beeta’ab tumen Secretaría del Medio Ambiente y Recursos Naturales (Semarnat) yéetel Fondo Nacional de Fomento al Turismo (Fonatur) ichil u k’iinil 2 tak 30 ti’ julio ti’ u ja’abil 2020. 

Ichil u meyajil k’áatchi’ beeta’abe’, a’alab yanchaj u jaats u ts’íibil MIA “Tren Maya Fase 1” ma’ a’alabij, tumen ma’ táakbesa’ab ichil u ju’unilo’ob unaj ka’ach u xak’alta’ali’. Tu yóok’lale’, ila’ab u k’a’abéetkunsa’al aamparóo tu táan Tercero de Distrito ti’ u lu’umil Yucatán. 

Le lunes máanika’, Colectivo Kanan Derechos Humanos tu ya’alaje’ “u táaj xo’ot’ol meyaje’ k’a’anan tumen yéetele’ ku páajtal u jach k’áata’al ka sáasilkúunsa’ak ba’al ti’ kaaj, tumen yéetele’ ku páajtal u je’ets’el ba’ax uts ti’al kaaj”. 

Ti’al múuch’kabile’, k’a’anan ka je’elsak u meyajilo’ob Tren Mayae’ ti’al ma’ u k’askúunta’al páajtalil yaan ti’ kaaj, ikil u táakpajalo’ob kéen jo’op’ok u je’ets’el wa ba’ax, u laj sáasil a’alal ba’ali’ yéetel u yúuchul kuxtal ichil u yutsil lu’um. 

Walkila’, ku ya’aliko’obe’, unaj k páa’tik u núuka’al tak pool tumen jala’acho’ob, ti’al xan u je’ets’el ba’al tu yutsil kaaj ti’ le winal ku taalo’oba’.  

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan