de

del

“Paseo Montejoe’ jump’éel ti’ le noj bejo’ob asab ma’alobtak ti’al u máan máak yéete u t’íinchak balak’ ook”, beey úuchik u ya’alik Alfonso Vélez Iglesias, máax beetik u bíisepresideenteil Innovación de City Es, ka’alikil tu beetaj u tse’ekil “Construyendo la ciudad ciclista para todas”, úuch tu k’iinil 4 ti’ marzo, ichil u meyajil Mérida Pedalea, táan u taal u beeta’al tumen u jala’achil u lu’umil Yucatán.

Vélez Iglesiase’ juntúul ti’ u yuumil u áanalte’il Movilidad 3.0 Una política pública para vialidades seguras, sustentables e inteligentes, tu ya’alaje’ le noj bejil je’elo’ jach táaj uts ti’al u máan máak yéetel u t’íinchak balak’ ook, tumen yaan u che’ilo’ob, yaan ti’ kóoch báanketaob, jats’uts naj beeta’ani’”. “Bejo’ob je’el bix le je’ela’ k’a’anan ti’al u yantal uláak’ máax nat’ik t’íinchak balak’ ook”, tu ya’alaj.  

 

También te puede interesar: Paseo Montejo, una de las rutas más atractivas para desplazarnos en bici: experto

 

Te’e súutuko’, táakpaj xan Eduardo Monsreal Toraya, máax ku meyaj Observatorio de Movilidad Sostenible de Mérida, beyxan Diana Gómez, máax táaka’an Bitácora de Movilidad; leti’obe’ tu ya’alo’ob u jejeláasil tsikbalo’ob yéetel utsil ba’alo’ob ku yantal kéen beeta’ak u bejil chéen u ti’al máaxo’ob nat’ik t’íinchak balak’ ook.

Vélez Iglesiase’ tu ya’alaje’ u jach yantal jump’éel kaaj tu’ux ka k’a’anankúunsa’ak t’íinchak balak’ ooke’ ku péeksik u yóol kaaj, tumen ku beetik u múul yantal paalal yéetel nojoch máako’ob ich jáalk’abil. Le beetik u no’ojankúunsa’al kaaj ti’al kpéeke’, ma’ chéen u ti’al máaxo’on nat’ik t’íinchak balak’ ook, tumen ti’al tuláakal kajnáalo’ob, ti’al u páajtal u péeko’ob ba’ale’ xma’ sajbe’entsili’, ts’o’okole’ ku beetik uts ti’al u kuxtal tuláakal máak.

Beyxan, ku ya’alik, wa ku yantal uláak’ ya’abach máako’ob k’a’abéetkunsik t’íinchak balak’ ooke’, ku yantal xan uláak’ bej ti’al máaxo’ob ku xíimbal, ts’o’okole’ le je’elo’ ku beetik u k’a’abéetchajal xan uláak’ kúuchilo’ob koonol yéetel ku yáantaj ti’al u suut taak’in. Tu ya’alaj xane’, unaj u tukulta’al bix je’el u páajtal u chúukbesa’al bejo’ob ts’o’ok u beeta’al u ti’al, tumen unaj u kaláantalo’ob yeetel u péektsilta’al ti’al u meyaj ti’ uláak’ máako’ob xan.  

U bejil t’íinchak balak’ ook tu yáam che’ob 

Leti’e, tu ya’alaj xan k’a’anan u pa’ak’al che’ob yéetel u kaláanta’al le yano’obo’, tumen ku yáantaj ti’al u chan ch’éensa’al jump’íit le jach ooxol ku yantal yóok’ol bej. Ts’o’okole’ unaj xan u péektsilta’al ichil u tuukul mejen paalal ka k’a’abéetkusna’ak t’íinchak balak’ ook, yéetel u ch’a’anukta’alob xan kéen jo’op’ok u beeta’al jump’éel noj kaaj tu’ux ka chíikpajak t’íinchak balak’ ook, ti’al beyo’ u beeta’al nu’ukbesajo’ob ti’ najil xook, ti’ najo’ob yéetel u kúuuchilo’ob noj kaaj. 

Monsreal Torayae’ tu ya’alaje te’e noj kaaja’, ku binetik kúuchilo’ob tu’ux ka béeyak u p’a’atal ets’kúunsbil le t’íinchak balak’ ooko’obo’, tumen kex k’éex ba’al ichil Reglamento de Construcciones de Mérida, tu ja’abil 2018, ti’al u yantal u ts’a’abal kúuchil ti’al u p’a’atal ets’kúunsbil le t’íinchak balak’ ooko’obe’, ma’ táan u beeta’al ba’al je’el bix unaje’.  Ts’o’okole’, a’almaj t’aane’ ma’ táan u jach sáasilkúunsik k’a’anan ba’alob ti’al u meyaj tu beel, le beetik tu k’ab Desarrollo Urbano p’aatal noj meyaj ti’al u beeta’al ba’ax je’ex unaje’.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan