de

del

Foto: Rodrigo Díaz Guzmán

Te’e k’iino’oba’, tu bejilo’ob u xamanil u noj kaajil Jo’e, ku yila’al juntúul xi’ipal ku beetik its’at ti’al cha’antbil. U k’aaba’e Benjamín Canché, máax ts’áak u kuxtal yéetel u wíinkilal ti’al u ye’esik u jk’aayil rock Freddie Mercury yéetel yucatecoil óol. Cha’ane’, ku ya’alik, utsil k’a’ama’an tumen kaaj.

U wíinkilale’ ku meyajtik ti’al u chíikbesik je’ex yanik ka’ach máax k’ayik We are de champions yéetel I want to break free tu bejil le noj kaajo’. Ba’ale’ u tuukulil u beetike’, síije’ tumen, yóok’lal pak’be’en k’oja’ane’, yanchaj u yilik ba’ax u beetej ti’al ma’ u yantal u p’atik meyaj tu káajsaj lajun ja’abo’ob paachil.  

“Ka yanchaj k’albe’en kuxtale’, k’a’al jejeláas kúuchilo’ob. U jaajile’ tene’ je’el u béeytal in kaxtik ka’ach uláak’ meyaje’, je’el bix suuk u beetik, ba’ale’ tene’ síijen tu’ux ku beeta’al its’at, tu’ux yaan e’esajilo’ob ich kaaj wa balts’amo’ob”, tu tsolaj.

 

También te puede interesar: Yucateco cautiva a meridanos con show callejero de Freddie Mercury

 

Ka’alikil u xíimbal yóok’ol jump’éel beje’, tu yilaj juntúul xi’ipal ku beetik máalabarees, ka máan tu pool wáaj je’el u k’a’amal wa ka u beet ba’al ti’al cha’antbil; beey úuchik u luk’sul u saajkil tak ka jóok’ij. Tu ts’ook tuukule’, tu jets’aj Freddie Mercury kéen u chíikbesej.

“Kin wilike’, in wíinkilale’ óoli’ je’el bix u ti’ale’, ts’o’okole’ ti’ ya’ab máak uts tu yich”, tu tsikbaltaj.

Benjamíne’, líik’ yéetel u paaxil múuch’o’ob jach k’ajóolta’an je’el bix Queen, yéetel uláak’ ku máano’ob ti’ uláak’ taánxel lu’umo’ob -je’el bix Whitney Houston- tumen u yuumo’obe’ jats’uts u yu’ubiko’ob, le beetik tu paach k’iine’, utschaj tu yich xan u yéets’tik. 

U cha’anil Freddie Mercurye’ ts’o’ok u beetik u xíimbaltik uláak’ lu’umo’ob, je’el bix Kaanpech, Progreso yéetel Quintana Roo. Beyxan, ts’o’ok u káajal u k’ajóolta’al ich u noj kaajil Jo’, tumen jats’uts u yila’al. 

Ku ya’alik xane’, yaan u yilik wa ku ts’o’oksik le ja’ab yaniko’ona’ yéetel le máax ku kuxtatika’, le beetike’ ku tukultik yaan u k’a’abéetkunsik taak’in ti’al u ma’alobkúunsik yéetel u ya’abkúunsik nook’ ku búukintik ti’al u ma’alobchajal ba’ax ku ye’esik.

Yáax juntéen u beetik its’at tu bejilo’ob noj kaaj; ts’o’okole’ tu ya’alaj ka káaje’ talamchaj ti’ tumen sajak yéetel sublak, ba’ale’, ma’alob úuchik u k’a’amal tumen kaaj, le beetik p’áat paachil u saajkilo’obi’.  

Freddie Mercury yucatecoile’ kuxlaj yóok’ol éesenarioo’ob ti’ le ts’ook lajun ja’abo’ob, jump’éel ba’al ku jach k’áatik ka kaambalnak máak ti’al u beetik, ba’ale’ ti’al ma’ u sa’atal ti’ beyka’aj ba’al yane’, unaj u yila’al bix u túumbenchajal meyaj yaan yéetal ba’ax ku ye’esa’al.

Ka káaje’ Selena Quintanilla tu yéets’taj, ts’o’okole’ Laura León; ti’ tu yilaj ku páajtal u beetik uláak’ ba’alo’obi’, je’el bix diibáa Plavalaguna, ku chíikpajal tu cha’anil Quinto Elemento, beet’aan tumen Luc Besson. 

U cha’anil Freddie Mercury ku páajtal u cha’antal jueves tak viernes, kéen u chuk láas 6 tu taal u chíinil k’iin, tu’ux ku k’áatal u noj bejil Mérida 2000 yéetel Chuburná. Beyxan ku bin tu kaajil Progreso, tu’ux láayli’ ma’alob k’a’amani’. Ti’al u t’aan máak yéetele’ ku páajtal u t’a’anal te’ela’: 9991407312.

Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan