Le viernes ku taala’ yaan u yantal jump’éel múuch’tambal ichil u kajnáalilo’ob Pomuch, tu kaajil Hecelchakán yéetel u jo’olpóopilo’ob le péetlu’umo’, beyxan yéetel u mola’ayil Fondo Nacional de Fomento al Turismo (Fonatur)-Tren Maya, tumen pomuchilo’obe’ ku ya’aliko’ob tumen ma’ táan u beeta’al jump’éel paaso peatonale’ yaan u jelbesik ba’al kex ti’ 500 u túul máak sáansamal tumen ti’ le bej ku k’áatalo’ob ti’al u bino’ob tu páarselaob yéetel uláak’ kaajo’ob naats’tako’obi’.
Kex tumen tu ya’alo’obe’ ku éejentiko’ob u beeta’al u meyajilo’ob Tren Mayai’ tumen ku yilko’ob yaan utsil ba’al ku taal yéetele’, tu ya’alo’obe’ k’eexilo’ob ku tukulta’al u beeta’ale’ ma’ tsikbalta’ab yéetel kaaji’ ts’o’okole’ le je’elo’ yaan u beetik u jelpajal bix suuka’an u péek kaaj te’e baantao’; je’el bix u yúuchul yéetel u bejil 17, tu’ux ku núupul yéetel jump’éel noj bej, yéetel ku k’uchul tak jayp’éel kaajo’ob naats’ yaniko’ob, tumen a’alabe’ yaan u beeta’al jump’éel bej ti’al u máan kis buuts’o’ob, ba’ale’ ma’ ti’al u máan máaki’.
En español: Pobladores de Pomuch señalan afectaciones por cambios al Tren Maya
“U ya’abil kajnáalo’obe’ ti’ biikláa wa ti’ trisiiklóo ku máano’ob, uláak’o’obe’ xíimbalil, ba’ale’ walkila’ yóok’lal bej jáan jts’a’ab, yéetel ku p’isik kex óoxp’éel meetro’obe’, ku talamtal u máan máaki’, ba’ale’ ichil ba’ax ku ye’esa’al yaan u beeta’ale’, unaj u líik’sa’al jump’éel pueente, kex 15 metros u ka’analil, ba’ale’ chéen ti’al u k’áatal kis buuts’o’obi’, ba’ale’ kux túun u jeelo’obo’, tu ya’alajo’ob.
Le beetik kajnáalo’obe’ tu kaxto’ob ka béeyak u yantal le múuch’tambalo’, tumen táan u péeko’ob yóok’lal le ba’ax ku yúuchula’; tu yilo’ob ma’ jbeeta’ab le bej ti’al u k’áata’al máako’, ts’o’okole’ a’alab ti’obe’ leti’e’ puuente 15 meetros u ka’analil kun beetbilo’.
“Ti’ túun yanchaj Comité de Vigilancia te’e kaajo’, tumen u ti’al le éejidoo’ yaanal ba’al”, tu ya’alajo’ob.
Yóok’lal u mokt’aanilo’ob jets’a’an ichil Fondo Nacional de Fomento al Turismo (Fonatur) yéetel éejidoo’, je’el bix xan yéetel Grupo Carso yóok’lal le meyajo’, tu ya’alajo’obe’ yaan u k’áatiko’ob u aaktasil le áamableao’ ti’al jach ilko’ob jach bix yanik ba’al, tumen beyo’ kéen k’uchko’ob viernese’ ts’o’ok u tukultiko’ob jayp’éel ba’al ku yutstal u beeta’al ti’al u béeytal u yutsil máan u kajnáalilo’ob Pomuch tak tu páarselas.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
