Juan Manuel Contreras y Astrid Sánchez
U yuumilo’ob yéetel u ajmeyajilo’ob kúuchilo’ob u yu’uk’ul u ja’il káaltale’ tu ya’alajo’obe’ yaan u chíimpoltiko’ob tuláakal ba’ax jets’a’ab unaj u beeta’al tumen u kúuchilo’ob u yúuchul janale’, je’el bix u cha’abal u yantal chéen u 50 por siientoil le beyka’aj máak ku yutstal u yantali’, beyxan u yantal u k’a’alal láas 10 áak’ab. Tu k’a’ajsajo’obe’, ikil u meyaj le kúuchilo’oba’, ku páajtal u yantal meyaj ti’ máak ti’al u tséentik u láak’tsilo’ob, ba’ale’ úuchak xan u yantal u k’ala’alo’ob tu winalil marzo ti’ le ja’ab máaniko’, úuchak u káajal pak’be’en k’oja’ane’, ya’abach meyajo’ob pe’erchajij. Ts’o’okole’ ma’ chéen leti’ob ku yilko’ob k’aasili’, beyxaj ajpaaxo’ob ku meyajo’ob te’elo’ yéetel mola’ayo’ob t’oxik u koonilo’obi’.
También te puede interesar: 'Nos están apagando': Cantinas piden que les permitan dar servicio
Tu ja’atskab k’iinil le jueves máanika’, junmúuch’ máako’ob ku meyajo’ob ti’ u kúuchil u yuk’a’al u ja’il káaltal tu baantail Centro Histórico ti’ u noj kaajil Jo’, tu beetajo’ob k’a’aytajil tsikbal tu’ux tu ya’alo’obe’, le ba’ax táantik u je’ets’el ti’al u kaláanta’al kaaj ti’ Covid-19e’, tumen u jala’achil u lu’umil Yucatáne’, ku p’atik paachil le kúuchilo’oba’ tumen ma’ táaka’ano’ob ti’ meyaj ku beeta’al ti’al u jeel beeta’al u suut taak’in. Ka’aj ts’o’ok tsikbale’, le múuch’ilo’ péeknaj tak tu táan Palacio de Gobierno ti’al u k’ubiko’ob k’áatan ts’íib tu beetajo’ob.
Te’e k’a’aytajil tsikbalo’, le múuch’o’ tu ya’alaje’, ukp’éel winalo’ob múul meyajnajo’ob ichil u nu’ukbesajil Plan de Reactivación Económica; meyajnajo’ob chéen beey u kúuchil janale’. Ts’o’okole’ le je’elo’ mix juntéen tu beetaj u ya’abtal u pa’ak’al u k’oja’anil Covid-19 te’e lu’uma’.
Ka’aj k’ucho’ob Palacio de Gobiernoe’, ts’o’okili’ u yantal kex 150 u túul máaki’ -ichil púut janalo’ob, aj paaxo’ob yéetel koonolo’obi’- ku náajalo’ob ti’ kúuchilo’ob tu’ux ku yu’uk’ul u ja’il káaltal tu kaajil Jo’. Leti’obe’ tu beetajo’ob líik’sajt’aan chúmuuk k’iin, ti’al u k’áatiko’ob ka jeel ts’a’abak ti’ob u páajtalil u meyajo’ob, tumen jets’a’ab u xo’ot’ol u meyajo’ob lik’ul u k’iinil bejla’e’, úuchik u ya’abtal máak k’oja’anta’al yóok’lal u pak’be’en k’oja’anil Covid-19.
También te puede interesar: Trabajar juntos, para que medidas duren menos tiempo: Gobierno a cantineros
Beey túuno’, leti’obe’ tu k’ubajo’ob k’áatan ts’íib tu beetajo’ob, tu’ux k’áatik ti’ jala’ache’ ka jeel tukulta’ak ba’ax beeta’abik, tumen leti’obe’ u k’áato’ob múul meyaj, ti’al ma’ u k’oja’anta’al uláak’ máak, yéetel ti’al u ka’ap’éel tukulta’al u yutsil le ba’ax ku jetsiko’obo’, tumen kéen beeta’ake’ ku yantal “ta’akan cha’ano’ob”.
Le je’elo’, k’áata’ab tumen tu k’iinil jo’oljeak juevese’, ma’ táan u cha’abal u máan máak ichil 23:30 áak’ab tak 5:00 ja’atskab k’iin, sáansamal; mina’an xan u páajtalil u meyaj kúuchilo’ob u yu’uk’ul u ja’il káaltal, mix kúuchilo’ob ku meyaj de áak’ab; ts’o’okole’ chéen u 50 por siientoil ku páajtal u chu’upul le tu’ux ku janal máak yéetel najil k’ujo’ob.
Xak'alutskíinsa'an tumen: Sasil Sánchez Chan
